Η φράση “Δυστυχώς επτωχεύσαμεν” αποτελεί μια ιστορική αναφορά που αποδίδεται στον πρωθυπουργό της Ελλάδος, Χαρίλαο Τρικούπη. Ο Τρικούπης λοιπόν, λέγεται πως χρησιμοποίησε τη φράση σε ομιλία του στη Βουλή στις 10 Δεκεμβρίου του 1893, αναφερόμενος στην οικονομική κατάσταση του Νεοελληνικού κράτους και την αδυναμία του να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος του. Η Κυβέρνησή του κήρυξε πτώχευση, η οποία και επέφερε την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, σε βάρος της Ελλάδος. Έκτοτε, η φράση αυτή χρησιμοποιείται για να δηλώσει αποτυχία, τόσο για οικονομικά θέματα όσο και για γενικότερους λόγους.
Αν και θεωρείται πως η φράση αυτή λέχθηκε από το βήμα της Βουλής, εν τούτοις αμφισβητείται πως χρησιμοποιήθηκε από τον Τρικούπη στην ομιλία του, καθώς από τα πρακτικά της Βουλής δεν προκύπτει κάτι τέτοιο.[1] Διάφορες άλλες μαρτυρίες, (όπως η μαρτυρία του Ανδρέα Συγγρού στα Απομνημονεύματά του, που αναφέρει πως άκουσε εκείνη την μέρα τον Τρικούπη να προφέρει την φράση στην ομιλία του), αναφέρουν πως η φράση ελέχθη κανονικά από αυτόν, αλλά χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν ειπώθηκε στη Βουλή ή εκτός αυτής.[2]
Στην πραγματικότητα η φράση αυτή λέχθηκε από τον Χ. Τρικούπη την παραπάνω ημερομηνία από του βήματος της Βουλής (Παλαιά Βουλή), όχι όμως απευθυνόμενος προς το Σώμα της Βουλής ως επίσημη διακήρυξη, αλλά “εν τη ρύμη του λόγου” του, αναφέροντας “εν παρόδω” στις αναγκαίες προς τους δανειστές διαπραγματεύσεις, που πίεζαν απροκάλυπτα για τον οικονομικό έλεγχο της Ελλάδος, “ότι πρέπει να λαλήσωμεν προς αυτούς: επτωχεύσαμεν δυστυχώς κ.λπ.
Η αντιπολίτευση όμως, εκμεταλλευόμενη κομματικά τη φράση αυτή, παράστησε τον πρωθυπουργό να κηρύσσει με αυτήν επίσημα από του βήματος της Βουλής τη χρεωκοπία της Ελλάδος. Τη θέση αυτή υιοθέτησαν και όλα σχεδόν τα έντυπα της εποχής, σε σημείο ώστε να δημιουργήσουν ακόμα και απαγοητευτική εντύπωση στους οπαδούς του Χ. Τρικούπη. Το πόσο ευνόησε υπέρμετρα την τότε αντιπολίτευση η προπαγάνδα αυτή, διαφαίνεται από τον ειρωνικό σκωπτικό χαρακτήρα που αποδόθηκε σ’ αυτήν και που χρησιμοποιήθηκε ομοίως μυριάδες φορές, με συνέπεια να παραμείνει ιστορική μέχρι σήμερα.[3]
Παρόμοια επίσης φράση, ελαφρά παραλλαγμένη, χρησιμοποίησε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν με την φράση του «τελικώς επτωχεύσαμεν» [4] τον Μάιο του 1932, η κυβέρνησή του θα κηρύξει για άλλη μια φορά πτώχευση της Ελλάδος, κάτω από το υψηλό χρέος του εξωτερικού δανεισμού, επικαλούμενος ακόμη και την Μικρασιατική Καταστροφή, που είχε σημειωθεί δέκα χρόνια πριν, αλλά και τη διεθνή οικονομική ύφεση από το Κραχ του 1929, ενώ στην πραγματικότητα, επρόκειτο για συσσώρευση πολλών χρεών μαζί, από την αρχή του αιώνα.
Παραπομπές
list of 4 items
1. Αικατερίνη Φλεριανού, Χαρίλαος Τρικούπης: Η ζωή και το έργο του, σ. 25
2. Ελευθεροτυπία “Από τον Χαρίλαο Τρικούπη ώς τη Χαριλάου Τρικούπη”
3. Κ. Παπαρρηγόπουλος: “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους” τομ.8ος, σελ.52 (σημειώσεις)
4. Ελευθεροτυπία, – «Δυστυχώς, δεν επτωχεύσαμεν»
list end
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Βικιπαίδεια, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
