Κυριακή ΚΕ. επιστολών: Ττο Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., “Η ζωγραφιά”, Λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.

Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Εφεσίους επιστολής Παύλου: Δ. 1 – 7.

Αδελφοί, ΠΑΡΑΚΑΛΩ υμάς, εγώ ο δέσμιος εν Κυρίω, αξίως περιπατήσαι της κλήσεως ής εκλήθητε, μετά πάσης ταπεινοφροσύνης και πραότητος, μετά μακροθυμίας, ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη, σπουδάζοντες τηρείν την ενότητα του Πνεύματος εν τω συνδέσμω της ειρήνης. Έν σώμα και έν Πνεύμα, καθώς και εκλήθητε, εν μιά ελπίδι της κλήσεως υμών. Είς Κύριος, μία πίστις, έν βάπτισμα. Είς Θεός και πατήρ πάντων, ο επι πάντων, και δια πάντων, και εν πάσιν ημίν. Ενί δέ εκάστω ημών εδόθη η χάρις κατά το μέτρον της δωρεάς του Χριστού.

Απόδοση.

Αδελφοί, σας παρακαλώ, εγώ που είμαι φυλακισμένος για τον Κύριο, να ζείτε με τρόπο αντάξιο εκείνου που σας κάλεσε στη νέα ζωή. Να ζείτε με ταπείνωση, πραότητα και υπομονή• να ανέχεστε με αγάπη ο ένας τον άλλο και να προσπαθείτε να διατηρείτε, με την ει¬ρήνη που σας συνδέει μεταξύ σας, την ενότητα που δίνει το Πνεύμα του Θεού. Ενα σώμα αποτελείτε όλοι κι ένα πνεύμα σας ενώνει, όπως και μια είναι η ελπίδα σας για την οποία σας κάλεσε ο Θεός.
Ένας Κύριος υπάρχει, μια πίστη, ένα βάπτισμα.
Ένας Θεός και Πατέρας όλων, που κυριαρχεί σ’ όλους, ενεργεί μέσα απ’ όλους και κατοικεί σε όλους σας.
Στον καθένα μας όμως δόθηκε χάρισμα σύμφωνα με το μέτρο που δωρίζει ο Χριστός.

Επιμέλεια κειμένου Ιωάννης Τρίτος.

Η ΖΩΓΡΑΦΙΑ

«… Ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη»

Ευρίσκετο, αγαπητοί, ο Απόστολος Παύλος εις την Ρώμην, δέσμιος δια την αγάπην του Χριστού και δια το Ευαγγέλιον. Καίτοι όμως το σώμα του ήτο φυλακισμένον, η ψυχή του πετούσε προς τους χριστιανούς των διαφόρων πόλεων που είχεν επισκεφθή και όπου είχε ιδρύσει χριστιανικάς εκκλησίας και είχε στήσει τον σταυρόν του Χριστού, ως σύμβολον σωτηρίας και σήμα αγάπης.

Γράφει προς τας εκκλησίας αυτάς διαφόρους επιστολάς. Άλλους ελέγχει πατρικώς. Άλλους παρακαλεί αδελφικώς. Προσφιλές του θέμα είναι πάντοτε η αγάπη. Γνωρίζει ότι αυτή είναι το μυστικό κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες της ζωής και εισάγει τον άνθρωπον εις την ατμόσφαιραν της χαράς και της αδελφοσύνης.

Έτσι σήμερα, απευθυνόμενος προς τους Εφεσίους, εν ονόματι των δεσμών της φυλακίσεώς του, τους παρακαλεί να ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, αξίως της υψηλής και θείας κλήσεως, με ταπεινοφροσύνην και πραότητα και μακροθυμίαν και κυρίως με διάθεσιν ανοχής των ελαττωμάτων των άλλων.

Ως μακρινός, αλλά σωτήριος αντίλαλος των συμβουλών του αυτών έρχονται σήμερον, πολύ επικαίρως, ειδικώς οι λόγοι του: «ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη». Αλλά ας ίδωμεν πού και πώς ημπορούμεν να εφαρμόσωμεν την συμβουλήν αυτήν του μεγάλου αποστόλου των εθνών Παύλου.

1. Ο ανθρώπινος χαρακτήρ.

Είναι απολύτως βεβαιωμένον και από την πείραν και από την ψυχολογίαν, ότι οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς τον χαρακτήρα, τας κλίσεις, την κληρονομικότητα, τας ικανότητας, τον ψυχικόν γενικά κόσμον. Μέσα μας συνωθούνται τάσεις, ορμαί, ελαττώματα, προτερήματα, προδιαθέσεις, αρετές και κακίες. Πολύ ορθά είπε παλαιά ένας σοφός ότι: «ο άνθρωπος είναι ένα κράμα αρετής και κακίας, μεγαλείου και αθλιότητος, δυνάμεως και αδυναμίας». Δια την διαμόρφωσιν του χαρακτήρος ενός ατόμου συνεργούν πολλοί παράγοντες. Τρεις όμως είναι οι βασικότεροι: α) Η κληρονομικότης β) η αγωγή γ) το περιβάλλον. Πολλοί γεννώνται με προδιαθέσεις καλάς. Συμβαίνει έπειτα πολλάκις η αγωγή που έλαβεν ένα άτομον να μην ήτο η ενδεδειγμένη. Ημπορεί να ήτο το μόνο παιδί της οικογενείας. Αυτό το γεγονός συνετέλεσεν ώστε η αγάπη των γονέων του να είναι προς αυτό υπερβολική. Και αυτή η υπερβολική αγάπη των ιδικών του το έκαμε εγωιστήν, ανικανοποίητον, ατίθασον, εριστικόν, πλαδαρόν, χωρίς απλότητα και συγκαταβατικότητα. Αν δεν ήτο το μοναχοπαίδι, θα εξελίσσετο ασφαλώς διαφορετικά.

Άλλη πάλιν οικογένεια δυνατόν να ήτο διασπασμένη και η ζωή της ανώμαλος, αι πεποιθήσεις της ανατρεπτικαί, η πορεία της σκοτεινή. Μοιραίως τότε το παιδί θα εμεγάλωσεν υπό την επίδρασιν αυτής της ταραγμένης καταστάσεως, χωρίς Θεόν, χωρίς πίστιν, χωρίς ιδανικά. Ενδεχομένως, άλλος να ευρέθη από μικράς ηλικίας εις εξωοικογενειακόν περιβάλλον φθοράς και αμαρτίας, υπό την επίδρασιν κακών παραγόντων, οι οποίοι εμόλυναν τα ψυχικά του σκιρτήματα, και διέφθειραν ολίγον ή πολύ την συνείδησίν του. Όλα αυτά υπήρξαν παράγοντες που επηρέασαν σοβαρώς την διαμόρφωσιν του χαρακτήρος του α η του β ατόμου, με το οποίον συμβαίνει τώρα ημείς να έχωμεν κάποιαν επαφήν ή συνεργασίαν.

2. Η συνάντησις.

Και αυτή η επικοινωνία και συνεργασία των ατόμων αναμεταξύ των είναι δυνατόν να γίνη υπό τας εξής μορφάς και περιπτώσεις:

α) Εντός της αυτής οικογενείας.
Μέσα εις το αυτό σπίτι καλούνται να ζήσουν από κοινού οι σύζυγοι, τα παιδιά, οι γέροντες γονείς, άλλοι ενδεχομένως συγγενείς. Ο καθένας από αυτούς θα έχη τον χαρακτήρα του, τας κλίσεις του, τα ελαττώματά του. Είναι γνωστόν ότι οι άνθρωποι δεν είναι άγγελοι. Ένας ημπορεί να είναι οξύθυμος, άλλος εγωιστής, ο τρίτος πείσμων, ο τέταρτος ανυπόμονος, ο πέμπτος καχύποπτος, ο έκτος φθονερός κ.ο.κ. Αι συγκρούσεις μέσα εις την οικογένειαν δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν. Πότε λόγω του κακού χαρακτήρος, πότε λόγω κακών εισηγήσεων, πότε εξ αιτίας λανθασμένων πληροφοριών, θα δημιουργούνται συνεχώς αφορμαί δια παρεξηγήσεις και αντιθέσεις. Αν τώρα δεν υπάρξη πνεύμα ανοχής, αυτοί οι άνθρωποι δεν θα φάγουν ποτέ γλυκό ψωμί στο σπίτι των. Σήμερα αυτή η αιτία, αύριον η άλλη αφορμή, θα τους κρατούν εις συνεχή εκνευρισμόν, ο οποίος δεν ημπορεί να έχη καλά αποτελέσματα. Αν κρατά ο ένας λογαριασμό, χαρτί και μολύβι, δηλαδή τι του είπε και πώς του εφέρθηκεν ο άλλος, τότε όλα αυτά θα γίνουν κάποτε ένα πελώριο βιβλίο, υπό το βάρος του οποίου θα συντριβή η οικογενειακή αρμονία και χαρά. Και αν δεν φθάσουν εις το έγκλημα, που δεν λείπουν και αυτά από την κοινωνίαν, θα καταλήξουν εις το διαζύγιον. Αλλά και αν δια λόγους ανάγκης δεν προχωρήσουν μέχρις εκεί, ουσιαστικώς θα είναι η οικογένεια διαλελυμένη, χωρίς αγάπη, χωρίς γαλήνην, χωρίς κατανόησιν. Η ανοχή είναι εις τας περιπτώσεις αυτάς ο σπόγγος που σβήνει τας παρεξηγήσεις και αποκαθιστά την ηρεμίαν μέσα εις την οικογένειαν. Πόσον θα ωφελούσε την σύγχρονον οικογένειαν αν έθετεν εις εφαρμογήν την συμβουλήν του Αποστόλου Παύλου. «Ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη»!

β) Εις την κοινωνίαν.
Η ζωή έφερε τον ένα κοντά εις τον άλλον. Μας καλεί εις συνεργασίαν, είτε υπό την έννοιαν του προϊσταμένου είτε υπό την μορφήν του υφισταμένου. Είτε υπό την ιδιότητα του συνεργάτου. Είμεθα όμως άνθρωποι. Έχομεν ο καθείς τα ελαττώματά μας. Θίγονται πολλάκις ο εγωισμός μας, αι φιλοδοξίαι μας. Αν δεν υποχωρήση κανείς, αν δεν ανεχθή ο ένας τον άλλον, τότε μοιραίως θα οδηγηθώμεν προς την σύγκρουσιν. Τότε θα αρχίζουν και ο μεν και ο δε να ενθυμούνται το α’ γεγονός, την β’ περίπτωσιν, τι είπε τότε ο ένας, τι έκαμε ο άλλος. Όλα αυτά είναι βενζίνη στη φωτιά. Έτσι, από μίαν σπίθα είναι δυνατόν να ανάψη μεγάλη πυρκαγιά. Και γινόμεθα συχνά μάρτυρες αληθινών δραμάτων. Διαλύονται επιχειρήσεις, ματαιώνονται ωραία σχέδια, συντρίβονται δεσμοί ετών. Ούτε ο ένας υποχωρεί ούτε ο άλλος. Αδιάλλακτοι, αλύγιστοι, πείσμονες μεταβάλλονται από φίλοι εις εχθρούς, συχνά δια το τίποτε. Από μίαν απλήν παρεξήγησιν. Αν όμως επρυτάνευε το πνεύμα της ανοχής. όλα αυτά θα απεφεύγοντο. Μετά τον πρώτον έστω παροξυσμόν, θα ήρχετο η αγάπη να σβήση την φωτιάν. Και όλα θα ηρεμούσαν. Τώρα όμως….

3. Βαμβάκι.

Είδαμε τας συνεπείας των συγκρούσεων. Πρέπει να το αντιληφθώμεν ότι επάνω στο μαχαίρι που κρατεί ο άλλος είναι προτιμότερον να αντιτάξωμεν ημείς το βαμβάκι, την ανοχήν. Αυτήν την ανοχήν υποδεικνύει ο Απόστολος Παύλος και εις άλλην του επιστολήν, όταν λέγη: «Σας παρακαλούμεν δε, αδελφοί, νουθετείτε τους οκνηρούς και ακαταστάτους, παρηγορείτε τους ολιγόκαρδους, στηρίζετε τους ασθενείς, δεικνύετε μακροθυμίαν προς όλους. Προσέχετε μήπως κανείς από σας ανταποδώση εις άλλον κακόν αντί κακού…». Ημπορεί, βέβαια, να μην είναι αυτό τόσον εύκολον κατόρθωμα. Ομολογούμεν ότι πολλές φορές μέσα μας επαναστατούμεν όταν βλέπωμεν τους άλλους να μας συμπεριφέρωνται με πικρίαν, με κακίαν, με εγωισμόν. Όμως πρέπει να αναγνωρίσωμεν ότι τις ώρες αυτές ο καλύτερος τρόπος αντιμετωπίσεως είναι η ανοχή, η αγάπη. Ανεχόμενοι τας ελλείψεις των άλλων, δημιουργούμεν γύρω μας ένα κλίμα φιλικόν. Διότι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, αυτή η ανοχή συγκινεί τον άλλον, τον σκλαβώνει. Όσο κακός και να είναι θα επηρεασθή από την αγάπη μας. Και είναι πιθανόν και να διορθωθή.

Με την ανοχήν επίσης κάμνομεν περισσοτέρους φίλους και ολιγοτέρους εχθρούς. Αι συγκρούσεις πολλαπλασιάζουν γύρω μας τους ανθρώπους που θέλουν το κακό μας. Και δεν είναι ολίγα τα παραδείγματα εκδικήσεων. Η ανοχή απαλύνει την αντίθεσιν και κερδίζει την συμπάθειαν. Ημπορεί να μη τον κάμης φίλον σου τον αντίδικόν σου, αλλά με την ανοχήν σου δεν τον αφήνεις να γίνη εχθρός σου. Και είναι μέγα κέρδος αυτό.

Πόσην δε σημασίαν έχει η ειρηνική συμβίωσις των ατόμων, αποδεικνύεται και από τα όσα γράφει εις τον μαθητήν του Τιμόθεον ο Απόστολος Παύλος. Του λέει: «Ο δούλος του Κυρίου δεν πρέπει να φιλονεική, αλλά να είναι ήπιος προς όλους, ικανός να διδάσκη, ανεξίκακος, με πραότητα, σωφρονίζων τους έχοντας εναντία φρονήματα…». Έτσι είναι. Η ανοχή δένει τους ανθρώπους, γλυκαίνει τας σχέσεις, απαλύνει τας αντιθέσεις, οικοδομεί τον πύργον της ειρηνικής συμβιώσεως.

Έπειτα, με την ανοχήν μας διατηρούμεν και την γαλήνην της ψυχής μας, αφού αποφεύγομεν τας συχνάς και οδυνηράς συγκρούσεις με τους άλλους και, το κυριώτερον, αποσπώμεν την ευλογίαν και χάριν του Θεού, ο οποίος ρητώς και κατηγορηματικώς διατάσσει να είμεθα ανεκτικοί και συγχωρητικοί προς τους άλλους, όπως ανεκτικός και συγχωρητικός είναι και ο ίδιος προς ημάς τους καθ’ εκάστην αμαρτάνοντας.

Αγαπητοί,

Κάποτε ένας βασιλεύς ανέθεσε στον ζωγράφο των ανακτόρων του να του φτιάξη ένα πορτραίτο. Όμως ο καλλιτέχνης ευρέθηκε σε δύσκολη θέση, διότι ο βασιλεύς είχε στο πρόσωπο, από τραύμα σε μια τελευταία μάχη, μια άσχημη ουλή. Αν εζωγράφιζε όπως ήτο, το πρόσωπο του βασιλέως θα ήτο πολύ άσχημο. Τότε η αγάπη του καλλιτέχνου προς τον γενναίον και καλόν βασιλέα ευρήκε τρόπο να τακτοποιήση την δυσκολίαν. «Μεγαλειότατε, του είπε, θέλω να σας ζωγραφίσω σε μια από τις ιερώτερες και ωραιότερες στιγμές της ζωής σας. Εκεί που, καθώς κάθεστε στο γραφείο σας με ακουμπισμένο το χέρι στο πρόσωπό σας σκεφτικός, μελετάτε, τελείως απορροφημένος, τα σοβαρά προβλήματα του Κράτους…» Κι έτσι, βάζοντας το χέρι στο πρόσωπο του βασιλέως, του έκρυψε ο καλός εκείνος ζωγράφος το απαίσιο τραύμα…

Αδελφέ,

Τέτοια ψυχικά τραύματα έχομεν και ημείς και οι άλλοι που μας περιβάλλουν. Η αγάπη και η ανοχή τα κρύβει, τα λησμονεί, δεν κρατά λογαριασμόν. Κοιτάζει τις αρετές του άλλου και ανέχεται τα ελαττώματα. Μέσα τότε σ’ αυτήν την ατμόσφαιραν της συγχωρητικότητος και αγάπης, χύνει ο Θεός το άρωμα της ευλογίας του και πλημμυρίζει ο τόπος από γαλήνην και προκοπήν…

Ω, Κύριε ! Δος μας αυτήν την δύναμιν να ανεχώμεθα και να αγαπώμεν τους άλλους!…

Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 178 και εξής.

Επιμέλεια, Δημήτρης Δημουλάς.

Δημοσιεύθηκε στην Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.