Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Εφεσίους επιστολής Παύλου: Β. 14 – 22.
Αδελφοί, Χριστός εστίν η ειρήνη ημών, ο ποιήσας τα αμφότερα έν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας, την έχθραν, εν τη σαρκί αυτού τον νόμον των εντολών εν δόγμασι καταργήσας, ίνα τους δύο κτίση εν εαυτώ εις ένα καινόν άνθρωπον, ποιών ειρήνην, και αποκαταλλάξη τους αμφοτέρους εν ενί σώματι τω Θεώ δια του σταυρού, αποκτείνας την έχθραν εν Αυτώ. Και ελθών, ευηγγελίσατο ειρήνην υμίν, τοις μακράν και τοις εγγύς, ότι δι’ Αυτού έχομεν την προσαγωγήν οι αμφότεροι εν ενί πνεύματι προς τον Πατέρα. Άρα ούν ουκέτι εστέ ξένοι και πάροικοι, αλλά συμπολίται των αγίων και οικείοι του Θεού, εποικοδομηθέντες επι τω θεμελίω των αποστόλων και προφητών, όντος ακρογωνιαίου αυτού Ιησού Χριστού, εν ώ πάσα η οικοδομή συναρμολογουμένη αύξει εις ναόν άγιον εν Κυρίω, εν ώ και υμείς συνοικοδομείσθε εις κατοικητήριον του Θεού εν Πνεύματι.
Απόδοση.
Αδελφοί, ο Χριστός πραγματικά είναι για μας η ειρήνη. Αυτός έκανε τους δύο αντιμαχόμενους κόσμους ένα λαό και γκρέμισε με το σταυρικό του θάνατο ό,τι σαν τείχος τους χώριζε και προκαλούσε έχθρα μεταξύ τους. Κατήργησε δηλαδή τον ιουδαϊκό νόμο των εντολών και των διατάξεων, για να δημιουργήσει με το έργο του από τα δύο εχθρικά μέρη, από τους Ιουδαίους και τους εθνικούς, μια νέα ανθρωπότητα, φέρνοντας την ειρήνη. Κι αφού θανάτωσε με το σταυρό του την έχθρα, ένωσε τους δύο πρώην εχθρούς σε ένα σώμα και τους συμφι¬λίωσε με το Θεό. Έτσι, ο Χριστός ήρθε κι έφερε το χαρμόσυνο μή¬νυμα της ειρήνης σ’ εσάς τους εθνικούς, που ήσασταν μακριά από το Θεό, και σ’ εσάς τους Ιουδαίους, που ήσασταν κοντά του. Πραγματικά, δια του Χριστού μπορούμε μ’ ένα πνεύμα και οι δύο, εθνικοί και Ιουδαίοι, να πλησιάσουμε τον Πατέρα. Δεν είστε, λοιπόν, πια ξένοι και χωρίς δικαιώματα, αλλά ανήκετε στο λαό του Θεού, στην οικογέ¬νεια του Θεού. Προστεθήκατε κι εσείς στο οικοδόμημα που έχει θε¬μέλιο τους αποστόλους και τους προφήτες κι ακρογωνιαίο λίθο αυ¬τόν τον ίδιο το Χριστό. Μ’ αυτόν δένεται ολόκληρο το οικοδόμημα και μεγαλώνει, ώστε να γίνει ναός άγιος για τον Κύριο. Ο Κύριος οι¬κοδομεί κι εσάς μαζί με τους άλλους, για να γίνετε πνευματική κατοι¬κία του Θεού.
Επιμέλεια κειμένου, Ιωάννης Τρίτος.
Ο ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΒΡΑΧΟΣ
«Ο Χριστός εστίν ειρήνη ημών, ο ποιήσας τα αμφότερα εν, και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας. Την έχθραν…»
Είναι μια φωνή πανηγυρική και ένα ευφρόσυνο σάλπισμα, αυτό που γράφει σήμερα, αγαπητοί μου, ο μέγας Απόστολος των Εθνών Παύλος. Διακηρύττει, δηλαδή, με αίσθημα αγαλλιάσεως, ότι ο Κύριος, ο Ιησούς Χριστός, ο Αρχηγός της Εκκλησίας, υπήρξεν Εκείνος που κατέστη ο δημιουργός και ο φορεύς της ειρήνης ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο Οποίος εγεφύρωσε το χάσμα μεταξύ των φυλών και των λαών και κατέλυσε την έχθραν που εχώριζε τους ανθρώπους.
Με τα λόγια του αυτά, αδελφοί, μας υπενθυμίζει ο Απόστολος ένα σοβαρόν θέμα, που θα ήτο ωφέλιμον να το μελετήσωμεν εις το σημερινόν μας φυλλάδιον.
1. Οι φραγμοί έπεσαν.
2.
Είναι γνωστόν πόση έχθρα υπήρχεν εις την αρχαιότητα μεταξύ των διαφόρων λαών. Οι έλληνες, λόγου χάριν, λόγω της προόδου των εις την φιλοσοφίαν και τον πολιτισμόν, εθεωρούσαν ως βάρβαρον, ως υποδεέστερον, κάθε έναν που δεν ήτο έλλην. Οι ιουδαίοι πάλιν, δια λόγους πολιτικούς και θρησκευτικούς, δεν είχαν καμμίαν σχέσιν με άλλους λαούς. Τους χαρακτήριζαν ως «ακαθάρτους», επειδή επίστευαν εις τα είδωλα. Έτσι, μεταξύ των διαφόρων λαών, υπήρχε χάσμα, το οποίο σιγά σιγά εξελίχθη εις έχθραν.
Ήλθε, λοιπόν, ο Χριστός. Η θρησκεία Του ήτο κήρυγμα και πνοή αγάπης και αδελφοσύνης. Οι φραγμοί έπεσαν. Η έχθρα κατεποντίσθη. Ο χρυσούς κρίκος ήνωσε τους πάντας. Έτσι αργότερα ηκούσθη από το στόμα του γίγαντος της Εκκλησίας Αποστόλου Παύλου: «Ουχ ένι Έλλην και Ιουδαίος…». Εμπρός εις τον Χριστόν καταργούνται αυταί αι διακρίσεις. Του λοιπού άλλα κριτήρια θα λαμβάνωνται υπ’ όψιν. Η αρετή, η αγάπη, η δικαιοσύνη, η πνευματική ζωή. Είτε Έλλην είσαι είτε Γάλλος είτε Ιουδαίος είτε Ισπανός είτε Γερμανός, αρκεί να είσαι του Θεού άνθρωπος, φθάνει αυτό. Η εθνικότης και η φυλή δεν έχουν πλέον καμμίαν σημασίαν. Η κοινή πίστις κάνει τους ανθρώπους «συμπολίτας των αγίων και οικιακούς του Θεού».
3. Όχι το δέρμα, αλλά η ψυχή.
Ήλθεν ο Χριστός όχι μόνον να ενώση τους λαούς που έχουν το ίδιο χρώμα. Ήλθε να διακηρύξη ότι όχι το χρώμα του δέρματος, αλλά η λευκότης της ψυχής είναι εκείνο που έχει σημασίαν. Εκρήμνισε, λοιπόν, τας διακρίσεις αυτάς. Μαύροι και κίτρινοι και λευκοί, φυλές μέχρι χθες απολίτιστες, που ζούσαν τρώγοντας ανθρώπινες σάρκες, όλοι, μόλις γνωρίσουν τη νέα πίστη, την Χριστιανική, ενώνονται, γίνονται ένα, αδελφοί, μέλη της ιδίας Εκκλησίας, του ενός σώματος, του οποίου κεφαλή είναι ο Χριστός. Έτσι, πλάι στον λευκό της Ευρώπης κάθεται ο μαύρος της Ουγκάντας και πλάι σ’ αυτούς ο κίτρινος της Ιαπωνίας και της Κίνας. Από το ίδιο Σώμα και Αίμα του Χριστού κοινωνούν όλοι και της ιδίας χάριτος γίνονται μέτοχοι όλοι. «Τα πάντα και εν πάσι Χριστός», τονίζει ο Απόστολος Παύλος.
4. Ο χρυσούς κρίκος.
Ήλθεν ο Χριστός όχι μόνον να ενώση τους λαούς, αλλά να ενώση αναμεταξύ των και τους ανθρώπους κάθε ενός λαού και φυλής. Διότι καθώς κυλούσαν τα χρόνια, από τις πολύ παλιές εποχές, οι άνθρωποι είχαν χωρισθή σε προνομιούχους και δυναστευομένους, σε ελευθέρους και δούλους. Μέσα σ’ έναν λαό ημπορούσε να είναι ελάχιστοι οι ελεύθεροι και όλοι οι άλλοι να είναι δούλοι. Και εις αυτήν ακόμη την πολιτισμένην Ελλάδα, πριν να έλθη ο Χριστός, η δουλεία ήταν απλωμένη σε μεγάλο βαθμό. Ένας ελεύθερος εξουσίαζε τη ζωή και τα πάντα του δούλου. Ημπορούσε να τον σκοτώση, να τον πουλήση, να τον θάψη ζωντανόν.
Ήλθεν ο Χριστός. Κατεδίκασε τας διακρίσεις αυτάς. Εξύψωσε τον κάθε άνθρωπον εις την θέσιν του παιδιού του Θεού. Έσπασε τις αλυσίδες της δουλείας. Ήλθαν κατόπιν οι Απόστολοι. Διεκήρυξαν τις ίδιες αλήθειες. «Ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος», είπεν ο Παύλος. Ανεθάρρησαν οι δούλοι, οι πιεζόμενοι. Άνοιξαν την αγκαλιά των οι ελεύθεροι. Και έβλεπε κανείς από την πρώτην ακόμη περίοδον, κάτω στις κατακόμβες, να είναι κρατημένοι χέρι με χέρι κύριοι και δούλοι, άρχοντες και υπηρέται, δέσποινες της υψηλής τάξεως με τις θεραπαινίδες των, να προσεύχωνται μαζί. Να κοινωνούν στη σειρά, χωρίς διάκρισιν. Αλήθεια, τι ευεργετικήν επανάστασιν εδημιούργησεν εις τον κόσμον η χριστιανική θρησκεία! «Εις Κύριος, μία πίστις, εν βάπτισμα, εις Θεός και πατήρ πάντων», διακηρύττει ο Απόστολος Παύλος.
5. Το σπάσιμο των δεσμών.
Και η επίδρασις του Χριστού προχωρεί και εις άλλα θέματα, όπως εσημειώσαμεν και εις προηγούμενα φυλλάδιά μας.
«Ουκ ένι άρσεν και θήλυ», τονίζει ο Απόστολος Παύλος. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ ανδρός και γυναικός. Ο καθείς εις την θέσιν του και την αποστολήν του. Δεν υπάρχει έπειτα καμμιά διαφορά μεταξύ πλουσίου και πτωχού, μορφωμένου και αμορφώτου. Ημπορεί ο ένας να είναι εφοδιασμένος με περισσότερα εφόδια και ικανότητες, αλλά η ψυχή είναι η ίδια. Υπάρχουν εις την κοινωνίαν πτωχοί και ολίγων γραμμάτων άνθρωποι, που έχουν ψυχικόν κόσμον πολύ καλύτερον από άλλους μορφωμένους και «μεγάλους» εις θέσεις και περιουσίαν.
Και ο Θεός, ευτυχώς, διαβαθμίζει τους ανθρώπους ακριβώς με βάσιν την ψυχικήν κατάστασιν και όχι το χρηματοκιβώτιον ή τις γλώσσες που ξέρει ο α’ ή ο β’, και τα διπλώματα που έχει…
6. Κρίμα!
Όμως, αλήθεια, κρίμα! Αυτά τα σωτήρια και αληθινά και δίκαια διδάγματα του Χριστιανισμού, που αν ο άνθρωπος τα εφήρμοζε, θα εγίνετο πανευτυχής εις την ζωήν του, ο κόσμος όλος δεν τα εδέχθη. Δεν εννοούμεν τους λαούς που μένουν εις το σκοτάδι ακόμη και πιστεύουν σε θεούς ειδωλολατρικούς. Αυτοί, επί τέλους, δεν είδαν το Φως, δικαιολογούνται ίσως. Όμως, οι χριστιανικοί λαοί! Οι λαοί που εκπολιτίσθηκαν χάριν εις την νέαν πίστιν, που εσώθησαν επειδή ήλθαν εις επαφήν με τον Χριστιανισμόν, αυτοί οι λαοί γιατί σήμερα δεν θέλουν να εφαρμόσουν τα όσα διδάσκει η θρησκεία της αγάπης και της αδελφοσύνης;
Φυλετικαί διακρίσεις απ’ εδώ, κοινωνικές τάξεις απ’ εκεί, αριστοκρατία του πνεύματος πιο πέρα. Κηρύγματα διχασμού ιδεολογικού από την άλλη μεριά. Προνομιούχοι στην κορυφή, πιεζόμενοι στο υποπόδιο. Ταξικοί αγώνες και συγκρούσεις και επαναστάσεις…
Κρίμα! Ημπορούσαμε αδελφωμένοι και ειρηνικοί και αγαπημένοι να ζούμε όλοι, Ευρωπαίοι και Ασιάται και μαύροι και κίτρινοι, και σοφοί και άσοφοι, αν εβάζαμε ως θεμέλιον το Ευαγγέλιον, και αν αφήναμε να μας ενώση ο χρυσούς κρίκος του Χριστού. Αλλά δεν το θέλομεν. Και συγκρουόμεθα. Και καταστρεφόμεθα. Και πονούμεν… Κρίμα!
Αγαπητοί,
Εις ένα βιβλίον ιεραποστόλου αναφέρεται το ακόλουθον συγκινητικόν γεγονός.
Τρεις ιεραπόστολοι κάποιαν ημέραν απεβιβάσθησαν στα παράλια μιας χώρας, εις την οποίαν κατοικούσε μια αγρία φυλή. Οι κάτοικοι τους υπεδέχθησαν με φωνές και απειλητικές χειρονομίες. Για να τους καλοπιάσουν τους έδωσαν τρόφιμα και γλυκίσματα. Σιγά σιγά αι σχέσεις των έγιναν φιλικές. Μια μέρα είδαν ένα τρομερό θέαμα. Ένας βράχος ήτο γεμάτος από αίματα. Ρώτησαν, γιατί; Απήντησαν, ότι εκεί εσκότωναν τα παιδιά των όταν εγεννώντο, όσα δεν τα ήθελαν οι γονείς. Έπειτα τα έτρωγαν οι ίδιοι με χορούς και κραυγές… Έμειναν οι ιεραπόστολοι δυο χρόνια μαζί των. Τους εκήρυξαν την νέαν θρησκείαν, τον Χριστόν. Αρκετοί επίστευσαν. Έπρεπεν όμως να πάνε και αλλού. Τους υπεσχέθησαν ότι θα επανέλθουν το συντομώτερον. Ο αποχαιρετισμός ήταν συγκινητικός. Μετά τρία χρόνια επανήλθαν. Οι κάτοικοι τους υπεδέχθησαν με χαράν. Όταν κατέβηκαν από το πλοίον, ο αρχηγός των τους οδήγησε στο μέρος εκείνο που ήταν ο μεγάλος βράχος, που άλλοτε τον χρησιμοποιούσαν για να σκοτώνουν τα παιδιά των. Με έκπληξιν και συγκίνησιν οι ιεραπόστολοι είδαν ότι τώρα ήταν τελείως καθαρός και αλλαγμένος. Είχε μεταβληθή σε κολυμβήθρα, εις την οποίαν θα εβαπτίζοντο εις το εξής πλέον τα παιδιά των.
Η νέα θρησκεία είχε μεταβάλει εις μέσον σωτηρίας τον ματωμένον βράχον!
Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 173 και εξής.
Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.