Τη Πέμπτη της Β’ εβδομάδος των Νηστειών-Τεσσαρακωστής.
Παροιμιών τό Ανάγνωσμα.
(Κεφ. ς’, 3-20).
Κάνε, παιδί μου, αυτά που σου παραγγέλλω, και έτσι θα σώσης τον εαυτό σου. Διότι διαφορετικά θα έχης πέσει στα χέρια κακοποιών εξ αιτίας της εγγυήσεως που έδωσες για τον φίλο σου. Μη χάνης όμως το θάρρος σου και μη παραλύης εξ αιτίας της απρόσεκτης εγγυήσεώς σου, αλλά να ενοχλής διαρκώς για το χρέος τον φίλο σου, για τον οποίο έδωσες εγγύηση.
Μη δώσης ύπνον στα μάτια σου, ούτε να νυστάξουν και κλείσουν τα βλέφαρά σου, να μη ησυχάσης έως ότου απαλλαγής από την εγγύησι αυτή ·
για να γλυτώσης έτσι, όπως το ζαρκάδι γλυτώνει με την οξυδέρκειά του από τους βρόχους, ή όπως το πουλί πετά ψηλά και σώζεται από την παγίδα.
Εσύ δέ, ω οκνηρέ άνθρωπε, πήγαινε στο μυρμήγκι και, αφού δεις τους τρόπους της ζωής του και την εργατικότητά του, να του ζηλέψεις και να του μιμηθής την εργατικότητα. Μάλλον δε συ, ο λογικός άνθρωπος, να γίνης περισσότερο από εκείνο εργατικός.
Διότι ο μύρμηκας, μολονότι δεν έχει χωράφια για καλλιέργεια, μα κι ούτε έχει κανένα που να τον εξαναγκάζη για εργασία, ούτε βρίσκεται κάτω από τις διαταγές κάποιου αφέντη,
εν τούτοις ετοιμάζει κατά το διάστημα του Καλοκαιριού την τροφή για όλο το έτος, και κατά την εποχή του θερισμού κάνει μεγάλη αποθήκευσι τροφών.
α Ή πήγαινε στην μέλισσα και μάθε, πόσο εργατική και φιλόπονη είναι και πόση μεγάλη σημασία και τιμή αποδίδει στην εργασία.
β Της μέλισσας τους κόπους, δηλαδή το μέλι, το τρώγουν βασιλείς και ιδιώτες ευχαρίστως, όταν τους προσφέρεται και μάλλιστα για εξυπηρέτησι της υγείας τους. Είναι δε η μέλισσα σε όλους προσφιλής και τιμημένη.
γ Αν και κατά την σωματική δύναμι και αντοχή είναι ασθενής, εν τούτοις τιμήθηκε και δοξάσθηκε, διότι προτίμησε την εργασία της που γίνεται με τόση σοφία.
Εως πότε, ω τεμπέλη, θα βρίσκεσε ξαπλωμένος στο κρεββάτι; Εως πότε θα κοιμάσαι; Ποτε δε θα σηκωθής από τον ύπνο σου;
Λίγη ώρα κοιμάσαι, λίγη ώρα νυστάζεις, λίγο αγκαλιάζεις τα στήθη σου με σταυρωμένα τα χέρια σου!
Και μένεις έτσι αργός και ράθυμος. Επειτα δε από την ράθυμη αυτή ζωή, θα έλθη κοντά σου και θα σε ακολουθήση σαν κακός συνοδοιπόρος η φτώχεια· η δε ανέχεια ως γρήγορος δρομέας θα σε συνοδεύη στη ζωή σου.
α Εάν όμως είσαι εργατικός, ο θερισμός σου θα είναι πλούσιος σαν αστείρευτη πηγή νερού. Η δε φτώχεια και η δυστυχία σαν κακός και ανεπιθύμητος πλέον συνοδοιπόρος, θα δραπετεύση και θα φύγη από κοντά σου.
Ο ασύνετος και παράνομος άνθρωπος δεν βαδίζει σε δρόμους καλούς, δεν ζη και δεν συμπεριφέρεται σωστά.
Αυτός κάνει δόλια νοήματα με τα μάτια, σημάδια με τα πόδια του, και με τα κινήματα των δακτύλων του· συνεννοείται και δίνει κατευθύνσεις για το κακό στους κακούς ανθρώπους!
Διεστραμμένη από το κακό καρδιά, σχεδιάζει πάντοτε κακά εις βάρος των άλλων. Μα και σε κάθε εποχή ο άνθρωπος αυτός προκαλεί και δημιουργεί ταραχές στην πόλι που βρίσκεται.
Γι’ αυτό μάλλιστα επέρχεται εναντίον του, εκ μέρους του Θεού, ξαφνική η καταστροφή του. Αυτή δε η κατάπτωση και συντριβή του, θα είναι αθεράπευτη.
Διότι αυτός χαίρεται για όλα εκείνα τα οποία μισεί ο Θεός. Παραλύει όμως και συντρίβεται εξ αιτίας της αμαρτωλής και ακάθαρτης ψυχής του.
Αυτός έχει βλέμμα αλαζονικό, γλώσσα που εκτοξεύει άδικους λόγους, χέρια που χύνουν το αίμα του δικαίου·
πονηρό νου και καρδία, που σκέπτονται και σχεδιάζουν το κακό, πόδια που τρέχουν γρήγορα, για να διαπράξουν κάθε κακότητα.
Επινοεί και θέτει σε κυκλοφορία καυτερά ψεύδη ο ψευδομάρτυς στα δικαστήρια, ενώ ενσπείρει φιλονεικίες και διχόνοιας μεταξύ αδελφών.
Παιδί μου, φύλαγε πάντοτε καλά, σαν νόμους θείους, όσα ο πατέρας σου σου λέει, και να μη πετάξης και ούτε να καταφρονήσης ποτέ τις συμβουλές της μητέρας σου.
***
Ποίει, υιέ, ά εγώ σοι εντέλλομαι, καί σώζου, ήκεις γάρ εις χείρας κακών διά σόν φίλον, ίσθι μή εκλυόμενος, παρόξυνε δέ καί τόν φίλον σου, όν εγγυήσω,
Μή δώς ύπνον σοίς όμμασι, μηδέ επινυστάξης σοίς βλεφάροις, ίνα σώζη ώσπερ δορκάς εκ βρόχων, καί ώσπερ όρνεον εκ παγίδος,
Ίθι πρός τόν μύρμηκα, ώ οκνηρέ, καί ζήλωσον, ιδών τάς οδούς αυτού καί γενού εκείνου σοφώτερος,
Εκείνω γάρ, γεωργίου μή υπάρχοντος, μηδέ τόν αναγκάζοντα έχων, μηδέ υπό δεσπότην ών, ετοιμάζεται θέρους τήν τροφήν, πολλήν τε εν τώ αμητώ ποιείται τήν παράθεσιν.
Η πορεύθητι πρός τήν μέλισσαν, καί μάθε ως εργάτις εστί, τήν τε εργασίαν ως σεμνήν ποιείται,
ής τούς πόνους βασιλείς τε καί ιδιώται πρός υγείαν προσφέρονται,
ποθεινή δέ εστι πάσι, καί περίδοξος, καί περ ούσα τή ρώμη ασθενής, τήν σοφίαν τιμήσασα προήχθη.
Έως τίνος, ώ οκνηρέ, κατάκεισαι; πότε δέ εξ ύπνου εγερθήση;
Ολίγον μέν υπνοίς ολίγον δέ κάθησαι, μικρόν δέ νυστάζεις, ολίγον δέ εναγκαλίζη χερσί στήθη,
είτ’ εμπαραγίνεταί σοι, ώσπερ κακός οδοιπόρος, η πενία, καί η ένδεια, ώσπερ αγαθός δρομεύς.
Εάν δέ άοκνος ής, ήξει ώσπερ πηγή ο αμητός σου, η δέ ένδεια, ώσπερ κακός δρομεύς απαυτομολήσει,
Ανήρ άφρων καί παράνομος πορεύεται οδούς ουκ αγαθάς, ο δ’ αυτός εννεύει οφθαλμώ, σημαίνει δέ ποδί, διδάσκει δέ νεύμασι δακτύλων.
Διεστραμμένη καρδία τεκταίνεται κακά, εν παντί καιρώ ο τοιούτος ταραχάς συνίστησι πόλει.
Διά τούτο εξαπίνης έρχεται η απώλεια αυτού, διακοπή καί συντριβή ανίατος,
ότι χαίρει επί πάσιν, οίς μισεί ο Κύριος, συντρίβεται δέ δι’ ακαθαρσίαν ψυχής.
Οφθαλμός υβριστού, γλώσσα άδικος, χείρες εκχέουσαι αίμα δικαίου,
καί καρδία τεκταινομένη λογισμούς κακούς, καί πόδες επισπεύδοντες κακοποιείν, εξολοθρευθήσονται.
Εκκαίει ψευδή μάρτυς άδικος, καί επιπέμπει κρίσεις ανά μέσον αδελφών.
Υιέ, φύλασσε νόμους πατρός σου, καί μή απώση θεσμούς μητρός σου.
