– Γέροντα, όταν δεν κάνη κανείς την πνευματική εργασία που πρέπει, θα έχη την πίστη, αν έρθη μιά δύσκολη ώρα, ότι ο Θεός θα τον βοηθήση, για να Τον έπικαλεσθή; Μήπως επαναπαυόμαστε στον λογισμό ότι τότε θα βοηθήση ο Θεός, για να αποφύγουμε τον κόπο της προετοιμασίας;
– να ετοιμασθούμε. Αν δεν σπείρη κανείς, πώς να δώση ο Θεός να γίνουν καλά τα σιτάρια του; Πρέπει να σπείρη ο άνθρωπος, Και ανάλογα με το τί θα σπείρη, ο Θεός θα δώση. Και στον στρατό λένε «έσο έτοιμος».
– Γέροντα, πώς θα ετοιμασθούμε;
– Πότε είναι έτοιμος κανείς; Όταν είναι επιφυλακή ο στρατός, οί στρατιώτες είναι συνέχεια έτοιμοι, με τα άρβυλα, με τα όπλα τους, με τίς σφαίρες, περιμένουν διαταγή.
– Πόσο μπορεί να κράτηση αυτή η επιφυλακή;
– Ανάλογα. ο μοναχός πρέπει να είναι πάντοτε έτοιμος, Και τότε δεν φοβάται τίποτε. Τί να φοβηθή; Τον θανατο; Αυτός θα του ανοίξη την πόρτα του Παραδείσου, γιατί κάτω άπό την πλάκα του τάφου είναι κρυμμένο το κλειδί της αιωνιότητος. Άλλωστε ο μοναχός, όποτε Και αν πεθάνη, εν μετανοία βρίσκεται. η φυγή του άπό τον κόσμο Και το σχήμα του αυτό δηλώνουν. Μετανοεί Και προχωρεί να κάνη λεπτή πνευματική εργασία. Όσο αυξάνει η αγάπη για τον Θεό Και τον πλησίον, τόσο ελαττώνεται η αγάπη για τον εαυτό του, Και δεν τον υπολογίζει. Και τότε ισχύει εκείνο που γράφει ο Απόστολος Παύλος: «Τίποτε δεν μπορεί να με χωρίση άπό την αγάπη του Χριστού».
Τους κοσμικούς η σκέψη του μαρτυρίου τους αναγκάζει να καταφεύγουν στον Θεό Και να λένε άπό φόβο «Χριστέ μου, Παναγία μου», ένώ ο μοναχός θέλει να είναι συνέχεια κοντά στον Θεό, γιατί τον αγαπάει. Πολλοί άπό τους κοσμικούς κάνουν το καλό, γιατί φοβούνται να μήν πάνε στην κόλαση. ο μοναχός όμως κάνει το καλό άπό ευγνωμοσύνη, για να ευχαρίστηση τον Ευεργέτη του Θεό.
– Γέροντα, πώς θα νιώσω το μαρτύριο Και την άσκηση;
– για να νιώσης Και εσύ λίγο τί θα πή μαρτύριο, να δέχεσαι έστω με χαρά την περιφρόνηση. Και αν θέλης να νιώσης Και λίγο την άσκηση, μιά που δεν μπορείς να νηστέψης σαράντα ημέρες, όπως ο Χριστός, νήστεψε και εσύ έστω μία Τετάρτη που Τον πρόδωσαν και μία Παρασκευή που τον σταύρωσαν. Εκείνοι που θέλουν να μαρτυρήσουν για την αγάπη του Χριστού, αλλά δεν υπάρχει μαρτύριο, μπορούν την αγάπη τους αυτή, άπό την οποία Καιγονται, να την εκδηλώσουν με άσκηση σωματική για τις ψυχές των κεκοιμημένων που Καιγονται, για να βρουν λίγη ανάπαυση. Όπως το μαρτύριο είναι πανηγύρι, έτσι Και η άσκηση είναι πανηγύρι, γιατί αποφεύγει κανείς όλη την ανθρώπινη παρηγοριά Και βρίσκει την θεία.
Οι άγιοι Μάρτυρες ένιωθαν μεγάλη χαρά που τους δινόταν η ευκαιρία να μαρτυρήσουν. Άπό το μαρτύριο ξεκίνησε ο ασκητισμός στην πνευματική ζωή. Όταν ανέλαβε την εξουσία ο μεγας Κωνσταντίνος, έβγαλε τους Χριστιανούς άπό τις φυλακές – γιατί τους είχαν έκεϊ, για να τους τελειώσουν – άλλους σακατεμένους κ.λπ., Και σταμάτησαν τα μαρτύρια. αλλά εκείνοι που περίμεναν στις φυλακές με χαρά την σειρά τους, για να μαρτυρήσουν, όταν ελευθερώθηκαν, πολύ στενοχωρήθηκαν που τους χάλασε ο μεγας Κωνσταντίνος την δουλειά. Έκεΐ που περίμεναν το μαρτύριο με χαρά, βρέθηκαν ελεύθεροι. Όποτε, άπό την αγάπη τους προς τον Θεό Και την φλόγα που είχαν να μαρτυρήσουν, πήραν τα βουνά. Γι’ αυτό τα μαρτύρια που θα τους έκανε ο Διοκλητιανός, ο Μαξιμιανός, τα έκαναν μόνοι τους στον εαυτό τους με την άσκηση. Άλλος πήγαινε Και κρεμιόταν με σχοινιά άπό τα χέρια σε κανένα δενδρο• προσευχόταν με πόνο, αλλά άγαλλόταν θεϊκά. Άλλος δενόταν για την αγάπη τού Χριστού. «Έτσι θα με έδενε, έλεγε, ο Διοκλητιανός»!
Και ένιωθαν μεγάλη χαρά που βασάνιζαν τον εαυτό τους. Ξεκίνησαν οι πρώτοι με αυτήν την θεία τρέλλα, την θεία παλαβομάρα, Και δόθηκαν στην άσκηση για την αγάπη τού Χριστού Και μετά τους μιμήθηκαν στην άσκηση και άλλοι. Έτσι μπήκε ο ασκητισμός στην θρησκεία μας. Άλλοι πάλι πιό… παλαβοί είπαν «είμαστε πρόβατα του Χριστού!» και έτρωγαν μόνο χορτάρι άπό την γή. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι «βοσκοί». Ζούσαν τόσο έντονα τις ευεργεσίες του Θεου και την δική τους μηδαμινότητα, που έλεγαν: «Είμαι ζώο αχάριστο, σε όλη μου την ζωή θα τρώω χόρτα», και έτσι έκαναν. Έτρωγαν χόρτα και χαίρονταν. Φτερούγιζε η καρδιά τους άπό αγάπη προς τον Χριστό. «Πρόβατο του Χριστού, έλεγαν, δεν είμαι; θα τρώω χόρτα». Αργότερα όμως το απαγόρευσε η Εκκλησία, γιατί οι κυνηγοί πολλούς τους περνούσαν για άγρια ζώα και τους σκότωναν.
Σήμερα αυτά δεν μπορούν να τα καταλάβουν οι άνθρωποι• τα θεωρούν ανοησίες! «Γιατί να τρώω χόρτο σάν το ζώο;», λένε η «γιά ποιο σκοπό να κρεμιέμαι έτσι και να ταλαιπωρώ το σώμα μου;». Είδες όμως τί λέει ο Άββάς Ισαάκ; «Μακάρι να μας άξιώση ο Θεός να κάνουμε τέτοιες αταξίες», να φθάσουμε σ’ αυτήν την πνευματική αταξία.
Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση.
Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.
