«Δεν σου επιτρέπεται από το νόμο του Θεού να έχεις τη γυναίκα του αδελφού σου, ο οποίος ακόμη ζει». Λόγια του Τιμίου Προδρόμου, που αποτελούσαν μαχαιριές στις διεφθαρμένες συνειδήσεις του βασιλιά Ηρώδη Αντίπα, και της παράνομης συζύγου του Ηρωδιάδος, η οποία ήταν γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου.
Ο Ηρώδης, μη ανεχόμενος τους ελέγχους του Προδρόμου, τον φυλάκισε.
Σε κάποια γιορτή όμως των γενεθλίων του, ο Ηρώδης υποσχέθηκε με όρκο να δώσει στην κόρη της Ηρωδιάδος, Σαλώμη, ό,τι ζητήσει, διότι του άρεσε πολύ ο χορός της. Τότε η αιμοβόρος Ηρωδιάδα είπε στην κόρη της να ζητήσει στο πιάτο το κεφάλι του Προδρόμου. Πράγμα που τελικά έγινε.
Έτσι ο ένδοξος Πρόδρομος του Σωτήρος, θα παραμένει στους αιώνες υπόδειγμα σε όλους όσους θέλουν να υπηρετούν την αλήθεια και να αγωνίζονται κατά της διαφθοράς, ανεξάρτητα από κινδύνους και θυσίες.
Η Εκκλησία εορτάζει την αποτομή της κεφαλής του Προδρόμου την 29η Αυγούστου.
Υμνολογική εκλογή.
Απολυτίκιον. Ήχος β’.
Μνήμη Δικαίου μετ’ εγκωμίων” σοι δε αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου Πρόδρομε” ανεδείχθης γαρ όντως και Προφητών σεβασμιό¬τερος, ότι και εν ρείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τον κηρυττόμενον. Όθεν της αληθείας υπεραθλήσας χαίρων, ευηγγελίσω και τοις εν Άδη, θεόν φανερωθέντα εν σαρκί, τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου, και παρέχοντα ημίν, το μέγα έλεος.
Εχει γραφεί ότι η μνήμη του δικαίου συνοδεύεται από εγκώμια. Σε σένα όμως θα αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου, Πρόδρομε. Γιατί αναδείχθηκες ο πιο σεβαστός ανάμεσα στους προφήτες, αφού αξιώθηκες του μοναδικού προνομίου, να βαπτίσεις δηλ. στα ρείθρα του Ιορδάνη αυτόν που εκήρυττες. Ετσι αφού αγωνίσθηκες για την αλήθεια μέχρι τον μαρτυρικό θάνατο, με χαρά εκήρυξες το ευαγγέλιο και στον Αδη, ότι δηλαδή ο Θεός φανερώθηκε στη γη με ανθρώπινη σάρκα, και σηκώνει, και συγχωρεί τις αμαρτίες του κόσμου, και μας χαρίζει το μέγα Του έλεος.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Μετά την α’ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ήχος πλ. α’.
Τον συνάναρχον Λόγον.
Τον μεσίτην συμφώνως νόμου και χάριτος, οι πιστοί συνελθόντες ανευφημήσωμεν’ ότι μετάνοιαν ημίν προεκήρυξε, και Ηρώδην εμ¬φανώς, στηλιτεύσας ευθαρσώς, την κάραν αυτού ετμήθη’ και άρτι ζών μετ’ Αγγέλων, Χριστώ πρεσβεύει του σωθήναι ημάς.
Αυτόν που χωρίς σύγκρουση καμμιά υπήρξε ανάμεσα στο νόμο του Μωυσή και στο ευαγγέλιο του Χριστού, που έφερνε τη Χάρη στον κόσμο, ελάτε οι πιστοί να τον τιμήσουμε με ύμνους, αφού συγκεντρωθούμε, γιατί προ Χριστού κήρυξε την μετάνοια. Έτσι αφού φανερά έλεγξε τον Ηρώδη με θάρρος, αποκεφαλίσθηκε. Και τώρα μάλλιστα, ζώντας ανάμεσα στους αγγέλους, πρεσβεύει στο Χριστό για τη σωτηρία μας.
Μετά την β’ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Τον εκ μήτρας Προφήτην αναδειχθέντα ημίν, και εκ στείρας φω¬στήρα τη οικουμένη φαιδρώς, προελθόντα εν ωδαίς ανυμνήσωμεν, του Χριστού τον Βαπτιστήν, και νικηφόρον αθλητήν, τον Πρόδρομον Ιωάννην’ πρεσβεύει γαρ τω Κυρίω, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Αυτόν που από τη μήτρα φανερώθηκε σε μας σαν προφήτης, αφού εσκίρτησε μόλις κατάλαβε τον Χριστό, και σαν αστέρι λαμπρό για την οικουμένη προήλθε από την στείρα Ελισαβετ, με χαρά ας τον ανυμνήσουμε με ψαλμούς, δηλαδή τον βαπτιστή του Χριστού και νικηφόρο αθλητή, τον πρόδρομο Ιωάννη, διότι πρεσβεύει στον Κύριο να ελεήσει τις ψυχές μας.
Μετά δε τον Πολυέλεον, Κάθισμα. Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λόγον.
Εκ της στείρας εκλάμψας ψήφω θεού, και δεσμά διαρρήξας γλώσσης πατρός, έδειξας τον ήλιον, εωσφόρον αυγάζοντα’ και λαοίς εν ερήμω, τον Κτίστην εκήρυξας, τον Αμνόν τον αίροντα, του κόσμου τα πταίσματα” όθεν και προς ζήλον, βασιλέα ελέγξας, την ένδοξον κάραν σου, απετμήθης αοίδιμε, Ιωάννη πανεύφημε. Πρέ¬σβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την Αγίαν μνήμην σου.
Αφού με απόφαση του Θεού έλαμψες σαν αστέρι από τη στείρα Ελισάβετ, και έσπασες τα δεσμά της γλώσσας του πατέρα σου Ζαχαρία, έδειξες τον Ηλιο Χριστό να ανατέλλει σαν τον Εωσφόρο το πρωί, και στο λαό στην έρημο κήρυξες τον Κτίστη, ως Αμνό που σηκώνει τις αμαρτίες του κόσμου. ΚΑΙ ΑΦΟΎ ΜΕ ΖΉΛΟ ΈΛΕΓΞΕς ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΈΑ, ΑΠΕΚΌΠΗ Η ΈΝΔΟΞΗ ΚΕΦΑΛΉ ΣΟΥ, Ιωάννη αξιομνημόνευτε και πανύμνητε. Πρέσβευε στον Χριστό και Θεό μας, να χαρίσει άφεση των αμαρτιών, σε όσους με πόθο εορτάζουν την αγία σου μνήμη.
Μετά τον Ν. ψαλμόν, το Στιχηρόν ιδιόμελον. Ήχος β’.
Της μετανοίας ο κήρυξ, Ιωάννη Βαπτιστά, εκτμηθείς σου την κάραν, την γήν ηγίασας’ ότι τον νόμον του θεού τοις πιστοίς ετράνωσας, και παρανομίαν εξηφάνισας. Ως παρεστηκώς τω θρόνω, του επουρανίου Βασιλέως Χριστού, αυτόν ικέτευε, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Ιωάννη βαπτιστή, συ ο κήρικας της μετανοίας, αφού αποκεφαλίσθηκες, αγίασες τη γη, γιατί ανέδειξες σαν το σημαντικότερο για τους πιστούς τον νόμο του Θεού, οπότε εξαφάνισες με αυτόν τον τρόπο, την παρανομία. Τώρα που στέκεσαι πλάι στο θρόνο του επουρανίου βασιλέως Θεού, ικέτευσέ Τον να ελεήσει τις ψυχές μας.
Κοντάκιον. Ήχος πλ. α’.
Η του Προδρόμου ένδοξος αποτομή, οικονομία γέγονέ τις θεϊκή, ϊνα και τοις εν Άδη του Σωτήρος κηρύξη την έλευσιν. θρηνείτω ουν Ηρωδιάς, άνομον φόνον αιτήσασα’ ου νόμον γαρ τον του θεού, ου ζώντα αιώνα ηγάπησεν, αλλ’ επίπλαστον πρόσκαιρον.
Ηένδοξη αποκεφάλιση του προδρόμου ήταν κατα κάποιον τρόπο ένα Θεϊκό σχέδιο, ώστε να κηρύξει ο θείος προφήτης και στον Αδη τον ερχομό του Σωτήρος Χριστού στη γη. Ας θρηνεί η Ηρωδιάς που ζήτησε παράνομο φόνο, γιατί δεν αγάπησε τον νόμο του Θεού, που εξασφαλίζει την αιώνια ζωή, αλλά κάτι πλαστό και πρόσκαιρο.
Ο Οίκος
Τα γενέσια του Ηρώδου, πάσιν εφάνησαν ανόσια” ότι εν μέσω των τρυφώντων, η Κεφαλή του νηστεύοντος, παρετέθη ώσπερ έδεσμα. Τη χαρά συνήφθη λύπη, και τω γέλωτι εκράθη πικρός οδυρμός’ ότι την κάραν του Βαπτιστού, πίνακι φέρουσα, επί πάντων εισήλθεν, ως είπεν η παίς’ και δια οίστρον, θρήνος επέπεσε πάσι τοις αριστήσασι τότε, συν τω βασιλεί’ ου γαρ έτερψεν εκείνους, ούτε Ηρώδην αυτόν’ φησί γάρ’ ελυπήθησαν λύπην ουκ αληθινήν, άλλ’ επίπλαστον πρόσκαιρον.
Τα γενέθλια του Ηρώδη σε όλους φάνηκαν βέβηλα, γιατί ανάμεσα σε αυτούς, που ζούσαν με τρυφή, σαν έδεσμα παρατέθηκε η κεφαλή του Προδρόμου, που παντα νήστευε. Με τη χαρά ενώθηκε η λύπη, και με το γέλιο αναμίχθηκε ο θρήνος ο πικρός,γιατί μπροστά στα μάτια όλων εισήλθε η κόρη, φέρνοντας σε πινάκιο το κεφάλι του βαπτιστού, και για την ακολασία έπεσε θρήνος σε όλους τους συνδαιτημόνες τότε μαζί με τον βασιλιά, γιατί δεν τους ευχαρίστησε τελικά ούτε τους καλεσμένους ούτε το βασιλιά. Κι όμως δεν λυπήθηκαν λύπη αληθινή, αλλά πλαστή και πρόσκαιρη.
Συναξάριον
Τη Κθ’ του αυτού μηνός «Αυγούστου», μνήμη της αποτομής της τιμίας Κεφα¬λής του αγίου ενδόξου Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.
Στίχοι.
Τέμνει κεφαλήν χειρ μιαιφόνος ξίφει,
Του χείρα θέντος εις κεφαλήν Κυρίου.
Εικάδι άμφ’ ενάτη Προδρόμου τάμεν αυχένα χαλκός.
Απέκοψε ένα χέρι φονικό την κεφαλή, αυτού που έθεσε το χέρι του στην κεφαλή του Κυρίου.
Κατά την εικοστή ενάτη του μηνός ο χαλκός έκοψε την κεφαλή του προδρόμου.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη της οσίας Θεοδώρας της εν Θεσσαλονίκη, της εξ Αιγίνης καταγομένης.
Ταις τού σού Προδρόμου Χριστέ πρεσβείαις, ελέησον καί σώσον ημάς.
Αμήν.
Εξαποστειλάριον. Των Μαθητών ορώντων.
Τον εν Προφήταις μείζονα γνωρισθέντα, και Αποστόλων πρόκριτον γεγονότα, ύμνοις εγκωμίων στεφανώσωμεν, τον Πρόδρομον της χάριτος” την κεφαλήν γαρ ετμήθη, δια τον νόμον Κυρίου.
Αυτόν που αναγνωρίσθηκε σαν μεγαλύτερος ανάμεσα στουςπροφήτες, και ξεχωριστός ανάμεσα στους αποστόλους, ελάτε να τον στεφανώσουμε με ύμνους εγκωμίων, τον πρόδρομο της χάριτος, γιατί αποκεφαλίσθηκε για τον νόμο του Κυρίου.
Έτερον. Ό ουρανόν τοις άστροις.
Ο ασελγής Ηρώδης, τον της αγνείας φυτουργόν, σε Βαπτιστά του Σωτήρος, καρατομήσας δολερώς, σου τους ελέγχους της γλώττης, τεμείν ουκ ίσχυσεν όλως.
Ο ΑΙΣΧΡΌς Ηρώδης, εσένα τον λειτουργό της καθαρότητος, τον βαπτιστή του Κυρίου, αφού αποκεφάλισε με δόλο, δεν απέφυγε τους ελέγχους της γλώσσας σου.
Δόξα των αίνων. Ήχος πλ. β’.
Πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράττεται. Ώ όρχημα δόλιον, και πότος μετά δόλου! Ο Βαπτιστής απετέμνετο, και Ηρώδης εταράττετο. Πρεσβείαις Κύριε, του σου Προδρόμου, την ειρήνην παράσχου ταις ψυχαίς ημών.
Πάλι τρελλάθηκε η Ηρωδιάδα, πάλι ταράσσεται. Ω δόλια οργή, ω φαγοπότι με δόλο γεμάτο. Ο βαπτιστής αποκεφαλιζόταν, και ο Ηρώδης ταραγμένος δεν μπορούσε να ησυχάσει. Με τις πρεσβείες, Κύριε, του προδρόμου Σου, χάρισε στις ψυχές μας την ειρήνη Σου.
Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.
Μικρός Εσπερινός της εορτής της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.rar
Παράβαλε και:
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – Κοντάκιον Εις την Αποτομήν του Προδρόμου.
Εγκώμιον εις την Αποτομήν της Κεφαλής του τιμίου Προδρόμου – Οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου.
Λόγος εις τον πάνσεπτον του Χριστού Πρόδρομον και Βαπτιστήν Ιωάννην – του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά.
Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος – Φώτη Κόντογλου (και αρχείο mp3).
Συνοπτική αφήγιση για την Αγία Δεξιά του Τιμίου Προδρόμου.
Το Γράμμα του νόμου – π. Δημητρίου Μπόκου.
Λόγος στην αποτομή της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου – Οσίου Ανδρέου Κρήτης.
Η φυλάκισις και ο αποκεφαλισμός του Προδρόμου – Ιερομ. Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Ο Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος: Η Εικόνα του – Χρήστου Γκότση.