Του Οσίου Πατρός η΄μών Νικοδήμου του Αγιορείτου – ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ Της Διακαινησίμου Παρασκευής.
Τη Παρασκευή της Διακαινησίμου Εβδομάδος εορτάζομεν τα Εγκαίνια του Ναού της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών της ζωηφόρου Πηγής’ και προσέτι κάνομεν και μνήμην, ενθύμησιν, των υπερφυσικών θαυμάτων της Θεομήτορος, τα οποία εν αυτώ ετέλεσεν.
Ούτος ο ναός κατά πρώτον εκτίσθη υπό του βασιλέως Λέοντος του Μεγάλου, ο οποίος και Μακέλλης ωνομάζετο. Ούτος όντας άνθρωπος καλοπροαίρετος και συμπαθητικός την γνώμην, προτού νά βασιλεύση, υπάρχων ακόμη ιδιώτης, κατ’ εκείνον τον τόπον ευρών ένα τυφλόν, που εφέρετο άνω και κάτω πλανώμενος, άρχισε να τον χειραγωγή. Επειδή ο τυφλός εκυριεύθη από δίψαν υπερβολικήν, και παρεκάλει θερμώς τον χειραγωγόν του Λέοντα, να του εύρη νερόν να καταψύξη την γλώσσαν του. Και ο καλός Λέων σπλαγχνίζεται και εμβαίνει εις το δάσος, όπου τότε εϊχεν ο τόπος, και εζήτει μέ πολλήν επιμέλειαν μήπως εύρη νερό. Και επειδή να εύρη εκεί το ποθούμενον ύδωρ δέν εδύνατο, εγύριζε λυπημένος. και εκεί ακούει φωνήν άνωθεν, όπου του είπε’ δέν είναι χρεία, ω Λέων, να σκυθρωπάζης και να θλίβεσαι, ότι κοντά σου είναι το νερόν. Και πάλιν πολλά κοπιάσας, και μή ευρίσκων το ύδωρ, πάλιν ελυπείτο, και πάλιν την ιδίαν ακούει φωνήν, οπού του έλεγε’ Λέων βασιλεύ, παραμέσα εις το πυκνόν του δάσους εμβαίνοντας, ευρήσεις ύδωρ θολερόν. Από αυτό λαβέ και θεράπευσον την δίψαν του τυφλού, και ακόμα χρϊσον μέ αυτό και τους τυφλούς του οφθαλμούς, και παρευθύς θέλεις καταλάβεις ποία είμαι πού πρό πολλού κατοικώ εις τον τόπον τούτον. Έκαμεν ο Λέων καθώς η φωνή τον
επρόσταξε, και παρευθύς ο τυφλός έλαβε το φώς των οφθαλμών.
Ο Λέων λοιπόν, αφού κατά την πρόρρησιν της Θεομήτορος εβασίλευσεν, ανήγειρε με δαπάνην βασιλικήν, τον επί της πηγής ναόν, καθώς την σήμερον φαίνεται, εις τον οποίον καθ’ εκάστην εγίνοντο θαύματα πάμπολλα.
Μετά δε ταύτα, Ιουστινιανός ο μέγας αυτοκράτωρ, από δυσουρίαν βασανιζόμενος, επειδή εδώ έλαβε την θεραπείαν, εις τόπον ευχαριστίας προς την του Λόγου Μητέρα, τον μεγαλώτατον ανήγειρε ναόν, τον οποίον, επειδή υπό σεισμών διαφόρων διερράγη, Βασίλειος ο Μακεδών τελευταίον καλώς επεμελήθη, και ο υιός αυτού Λέων ο Σοφός, εις των οποίων τας ημέρας πάμπολλα ενήργησεν η πηγή θαύματα, κοντά δέ εις τα άλλα, τα οποία διά το πλήθος παρατρέχομεν’ και στειρώσεις διέλυσε, και δώρημα της πηγής ταύτης ο βασιλεύς Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος, τη βασιλίδι ζωή γεννηθείς.
Ανέστησε δέ και νεκρόν η πηγή’ ήτον δέ εκείνος από την Θεσσαλίαν, και ερχόμενος προς αυτήν εις τον δρόμον ετελεύτησε. Ενώ δέ απέθνησκε και τα λοίσθια επνεεν, επαράγγειλεν εις τους ναύτας νά τον υπάγουν εκεί πλησίον εις τον ναόν της Πηγής και να χύσουν επάνω του τρεις κάδους νερόν από εκείνο το ύδωρ της Πηγής, και αυτού να τον θάψουν. Έγινε τουτο, καθώς εκείνος παρήγγειλε, και ο νεκρός, (ώ των υπερφυών σου θαυμασίων Παρθένε!), ευθύς όπου εχύθη το ύδωρ επάνω του, ανέζησε.
Μετά ταύτα, εις καιρόν οπού ο μέγας ναός έμελλε νά πέση, η Θεοτόκος οφθαλμοφανώς εφάνη όπου τον εβάστα, εως ότου το πλήθος πού ήτον μέσα εξήλθεν όλον. το ύδωρ τουτο, και δαίμονας απήλασε πινόμενον, και από την φυλακήν δεσμίους απέλυσε, και τω βασιλεί Λέοντι τω Σοφώ, την λιθίασιν ιάτρευσε, και της γυναικός του Θεοφανούς λαβρότατον πυρετόν έσβεσε’ και τον Πατριάρχην Στέφανον τον αδελφόν τους από εκτικόν πάθος τον ελευθέρωσεν’ ο δέ βασιλεύς ο Ρωμανός και λύσιν και δέσιν έλαβε γαστρός. και ποία γλώσσα δύναται να διηγηθή όσα το ύδωρ τουτο ενήργησε κατά διαφόρους καιρούς και μέχρι της σήμερον διενεργεί; Φαγαίδεναν γάρ και γάγγραιναν και θανάσιμα φύματα; και άνθρακας, και λέπραν, και λώβην υπερφυώς εθεράπευσε, και ογκώσεις γυναικών, και οφθαλμών επιχύσεις τε και λευκώματα και υέλωπας.
Αλλά τί βιάζομαι να αριθμήσω τα αναρίθμητα, υπέρ σταγόνας υετού τα τελούμενα έτι και σήμερον;
Ταϊς της σης Μητρός πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς.
Αμήν.
Υμνολογική εκλογή.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ
Η αναβλύζουσα θείον ύδωρ αθάνατον.
Η προχέουσα ρείθρα ζωής αέναα
Τοις προστρέχουσι πιστώς τη Ζωοδόχω σου πηγή
Και ταύτα αρυομένοις
Βραβεύεις χύδην, Παρθένε,
Ρώσιν και θεραπείαν
Και συμφορών απολύτρωσιν.
Απόδοση.
Εσύ είσαι που αναβλυζεις το αθάνατο θείο νερό, αφού έφερες στον κόσμο τον Χριστό, που είναι το Υδωρ της ζωής.
Εσύ είσαι που χύνεις μπροστά σου ασταμάτητα και ατελείωτατα νερά της ζωής, που ρέουν σαν ποτάμια.
Όλα αυτά τα δίνεις σε όσους τρέχουν με πίστη μπροστά στη Ζωοδόχο σου πηγή. Και σε αυτούς που αντλούν από αυτά τα ύδατα, χαρίζεις σαν βραβεία δύναμη, θεραπεία και ελευθερία και απαλλαγή από τις συμφορές.
Κοντάκιον Ήχος πλ. δ’
Τή υπερμάχω
Εξ ακενώτου σου Πηγής θεοχαρίτωτε επιβραβεύεις μοι πηγάζουσα τά νάματα, αενάως τής σής χάριτος υπερ λόγον, τόν γάρ Λόγον ως τεκούσαν υπέρ έννοιαν, ικετεύω σε δροσίζειν με σή χάριτι, ίνα κράζω σοι, Χαίρε ύδωρ σωτήριον.
Απόδοση.
Από την πηγή σου που δεν αδειάζει ποτέ, Παναγία που έχεις τη χάρη του Θεού, δίνεις σαν βραβεία τα πλούσια και ασταμάτητα ύδατα της χάρης Σου, πράγμα που δεν εξηγείται με τη λογική. Επειδή έφερες στον κόσμο τον Λόγο Χριστό, πέρα από κάθε λογική, σε παρακαλώ να με δροσίζεις με τη χάρη σου, για να σου φωνάζω: Χαίρε το ύδωρ που χαρίζει τη σωτηρία.
Ο Οίκος
Άχραντε Θεοτόκε, η τεκούσα αρρήτως, Πατρός τόν προαιώνιον Λόγον, πλάτυνόν μου τό στόμα σεμνή, συνεισφέρουσά με πρός τόν σόν έπαινον, ως άν ανευφημήσω σε, κραυγάζων τή πηγή σου ταύτα.
· Χαίρε πηγή, χαρμονής αλλήκτου,
· χαίρε ροή, καλλονής αρρήτου.
· Χαίρε, νοσημάτων παντοίων κατάλυσις,
· χαίρε, παθημάτων ποικίλων κατάκλυσις.
· Χαίρε ρείθρον διειδέστατον, υγιάζον τούς πιστούς,
· χαίρε ύδωρ χαριέστατον τοίς νοσούσι πολλαπλώς.
· Χαίρε νάμα σοφίας, αγνωσίαν εξαίρον,
· χαίρε κράμα καρδίας, αμβροσίαν προρρέον.
· Χαίρε κρατήρ τού μάννα ζωήρρυτε,
· χαίρε λουτήρ καί νέκταρ θεόρρευστε.
· Χαίρε, πορθμόν ασθενείας δεικνύσα,
· χαίρε, φλογμόν αρρωστίας σβεννύσα.
· Χαίρε ύδωρ σωτήριον.
Απόδοση.
Θεοτόκε, που είσαι καθαρή πέρα από κάθε ανθρώπινη σκέψη, Εσύ που έφερες στον κόσμο τον προαιώνιο Υιό του Θεού Πατέρα, πράγμα που δεν μπορεί με λόγια να περιγράψει ανθρώπινος λόγος, δώσε δύναμη στο στόμα μου, για να ανοίξει. Βοήθησέ με να έλθω κοντά στον έπαινό σου, για να Σε υμνήσω κραυγάζοντας προς την Πηγή σου με ύμνο, αυτούς τους λόγους:
Χαίρε συ που είσαι πηγή χαράς ατέλείωτης,
χαίρε συ που είσαι πηγή ανείπωτης ομορφιάς.
Χαίρε σύ που είσαι η καταστροφή κάθε είδους αρρώστιας, χαίρε συ που είσαι το σβύσιμο πολλών και διαφόρων παθημάτων.
Χαίρε συ που είσαι σαν το ρείθρο του ποταμού, που χαρίζει υγεία στους πιστούς,
χαίρε νερό, που δίνεις χαρά σε όσους βαραίνονται από πολλές αρρώστιες.
Χαίρε συ που είσαι γλυκό ποτο που απομακρύνεις τους πιστούς από την αμάθεια και τους φέρνεις προς τη σοφία,
χαίρε συ που είσαι μείγμα της καρδιάς, που χύνει την αμβροσία, την τροφή της αθανασίας.
Χαίρε συ που είσαι αγγείο, που χύνει το μάνα και ρέει τη ζωή,
χαίρε συ που με θεία ροή λούζεις και δίνεις το νέκταρ, το ποτό της αθανασίας.
Χαίρε συ που δείχνεις το πέρασμα από την ασθένεια,
χαίρε συ που σβύνεις τη φλόγα της αρρώστιας.
Χαίρε συ που είσαι το ύδωρ που χαρίζει τη σωτηρία.
Συναξάριον
Τη Παρασκευή τής Διακαινησίμου, εορτάζομεν τά εγκαίνια τού ναού τής υπεραγίας Δεσποίνης ημών καί θεομήτορος, τής Ζωηφόρου Πηγής, έτι δέ καί μνείαν ποιούμεθα τών εν τούτω τελεσθέντων υπερφυών θαυμάτων παρά τής Θεομήτορος.
Στίχοι
· Μάννα Σιλωάμ, καί Στοάν Σολομώντος
· Πηγήν Κόρη σήν εμφανώς πάς τις βλέπει.
Ταίς τής σής Μητρός πρεσβείαις, Χριστε ο Θεός, ελέησον ημάς.
Απόδοση.
Κατά την Παρασκευή της διακαινησίμου εορτάζουμε τα εγκαίνια του ναού της Υπεραγίας Μητέρας μας και Μητέρας του Θεού, που ονομάζεται και Ζωηφόρος πηγή. Ακόμη εορτάζουμε και τα πολλά και πέρα από τη φύση θαύματα Της.
Την πηγή Σου, Παναγία κόρη, κάθε άνθρωπος την βλέπει ένδοξα και φανερά σαν το μάννα των Ισραηλιτών στην έρημο, σαν την πηγή του Σιλωάμ και σαν τη στοά του Σολομώντος.
Με τις πρεσβείες της Μητέρας Σου, Χριστέ ο Θεός, ελέησε μας.
Αμήν.
Απόδοση, Ιωάννης Τρίτος.
Παράβαλε και:
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – κοντάκιον Εις τον χωλόν τον παρά την πύλην του Ιιερού θεραπευθέντα υπό των Αποστόλων.