Ο Νυμφίος
Ο έρωτας είναι το σήμα κατατεθέν της εποχής μας. Όπου κι αν σταθεί κανείς, όπου κι αν βρεθεί, γι’ αυτόν θ’ ακούσει να μιλάνε. Τραγούδια, ταινίες, θέατρο, λογοτεχνία, διαφημίσεις, μικροί, μεγάλοι, ζωγραφική και μαγειρική, τον έρωτα υμνούν, τα πάθη του έρωτα περιγράφουν, την μυστηριώδη δύναμη που έλκει τους
ανθρώπους και τους κάνει να μην μπορούν να ζήσουν ο ένας χωρίς τον άλλο. Τόσο που να αναρωτιέται κανείς, αν όντως η ύπαρξή μας δεν μπορεί με άλλο τρόπο
να σταθεί, να ζήσει. Γιατί ο έρωτας προβάλλεται ως ο μοναδικός τρόπος ζωής.
Ο άλλος είναι εκείνο το ιδιαίτερο στοιχείο που λείπει, το συμπλήρωμα, το μισό. Και χωρίς το μισό ο άνθρωπος δεν μπορεί να νιώσει ολόκληρος, και πληρωμένος
βιωματικά. Γι’ αυτό όλοι σχεδόν οι άνθρωποι βρίσκονται σε μια διαρκή αναζήτηση του άλλου, προσπαθούν να καλύψουν το κενό που αισθάνονται μέσα από την κοινωνία με το πρόσωπο του άλλου. Αυτή η δίψα για κοινωνία είναι τελικά ένα από τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, υποδηλώνει την αυτοσυνειδησία του ανθρώπου και την ετερότητα, μια ετερότητα που δεν μπορεί να νοηθεί, παρά μόνο σε αναφορά με το πρόσωπο του άλλου.
Αυτή την αγάπη και την αναζήτηση του άλλου προβάλλει η Εκκλησία μας αυτές τις μέρες, πέρα από οτιδήποτε. Ο Νυμφίος Χριστός είναι εκείνος ο αλλιώτικος Άλλος,
ο οποίος πλησιάζει εν τω μέσω της νυκτός, στέκεται έξω από την πόρτα της καρδιάς μας, κτυπά και περιμένει να του ανοίξουμε. Περιμένει να τον αφήσουμε να
μπει στην καρδιά μας, να την πληρώσει και να μας δώσει εκείνη τη γνησιότητα καρδιάς, αισθημάτων και αιωνιότητας, να μας δώσει το έπαθλο του έρωτά του,
που δεν είναι άλλο από τη σωτηρία!
Μακάριος όποιος του ανοίξει. Γιατί θα μάθει πώς κοινωνεί τη ζωή. Και η ζωή δεν κοινωνείται με τα πάθη, αλλά με το πάθος, δηλαδή με τη θυσία για τον άλλο.
Κι είναι εκείνος ο πρώτος Άλλος, ο οποίος υπέστη το πάθος για την ξεχωριστή ύπαρξη του καθενός από μας. Και μας δείχνει το δρόμο. Ότι δεν μπορείς να κοινωνήσεις γνήσια με τον άλλο, δεν μπορεί ο άλλος να γίνει το συμπλήρωμά σου, ούτε εσύ το δικό του, αν δεν υποστείς το πάθος.
Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται μέσα στην αμαρτία, αλλά με τη θυσία του εγωισμού και της κακίας. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με το συμφέρον, αλλά με την αγάπη
που υπερβαίνει το συμφέρον. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με την γαστριμαργία του καταναλωτισμού, αλλά με την εγκράτεια και τη νηστεία. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται
με τη δουλεία στους διαμορφωτές του νου, αλλά με την ελευθερία νου και ψυχής. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με λεκιασμένη συνείδηση, αλλά με μετανοημένη πορεία.
Αυτός ο Άλλος έρχεται ξανά και ξανά στη ζωή μας. Δεν είναι μόνο το Πάσχα. Ξέρει ότι η καρδιά μας δεν έχει και πολλά περιθώρια ανοίγματος, αλλά επιμένει.
Επιμένει με τη φλόγα του ερωτευμένου, ο οποίος υπερνικά κάθε εμπόδιο προκειμένου να φτάσει στο πρόσωπο που αγαπά. Και αφιερώνει “όττω έραται” το πάθος Του και περιμένει τη δική μας δίψα για γνήσια κοινωνία. Κι όπως ο ερωτευμένος ξεκινά έστω από μια απλή ματιά ή ένα χαμόγελο του προσώπου που αγαπά, έτσι κι ο Νυμφίος θέλει ένα μικρό τόπο στην καρδιά μας. Για να την κάνει να πλημμυρίσει από μια γεύση διαφορετική. Τη γεύση της Βασιλείας Του.
Του Πρωτ. Θεμιστοκλή Μουρτζανού.
Υμνολογική Εκλογή.
Απολυτίκιον. Ήχος πλ. δ’
Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τώ μέσω τής νυκτός, καί μακάριος ο δούλος, όν ευρήσει γρηγορούντα, ανάξιος δέ πάλιν, όν ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ούν ψυχή μου, μή τώ ύπνω κατενεχθής, ίνα μή τώ θανάτω παραδοθής, καί τής βασιλείας έξω κλεισθής, αλλά ανάνηψον κράζουσα. Άγιος, Άγιος, Άγιος εί ο Θεός, διά τής Θεοτόκου ελέησον ημάς (εκ τρίτου).
Απόδοση.
Προχωρημένη νίκτα. Και να. Όπως στην παραβολή των δέκα παρθένων έτσι και τώρα ο Νυμφίος ΄έρχεται χωρίς προειδοποίηση. Οποιος είναι έτοιμος θα εισέλθει στο νυμφώνα ΤΟΥ.
Οποιος έχει αναμμένη τη λαμπάδα του και λάδι στο αγγείο του, θα είναι μακάριος. Μακάριος θα είναι ακόμη όποιος θα υποδδεχχθεί τον Νυμφίο ριγμένος στη δουλειά χωρίς νυσταγμό. Αυτός θα είναι ευτυχισμένος και θα απολαύσει όλη την ευτυχία των γάμων. Αντύθετα όποιος θα παραμελήσει την υποδοχή του Νυμφίου και θα ριχθεί στην τεμπελιά και στη ραθυμία θα είναι ανάξιος της χαράς και της ευτυχίας των γάμων. Αυτά βλέπε και πρόσεχε, ψυχή μου. Πρόσεξε να μην παραδοθείς στον ύπνο και στην πνευματική τεμπελιά, για να μην σε παραδώσιε ο Βασιλιάς-Κριτής στο θάνατο για την αμέλειά σου και έτσι κλεισθείς έξω από τη Βασιλείά Του. Γι’ αυτό ξύπνα και γίνε έτοιμη για εργασία και ψάλλε δυνατά τον δοξολογιτικο Τρισάγιο ύμνο των αγγέλων, όπως τον άκουσε ο προφήτης Ησαίας και ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη: Αγιος, Αγιος, Αγιος ο Θεός. Διά των πρεσβειών της Θεοτόκου ελέησέ μας.
Κοντάκιον Ήχος πλ. δ’
Ως απαρχάς
Ο Ιακώβ ωδύρετο, τού Ιωσήφ τήν στέρησιν, καί ο γενναίος εκάθητο άρματι, ως βασιλεύς τιμώμενος’ τής Αιγυπτίας γάρ τότε ταις ηδοναίς μή δουλεύσας, αντεδοξάζετο παρά τού βλέποντος τάς τών ανθρώπων καρδίας, καί νέμοντος στέφος άφθαρτον.
Απόδοση.
Ο Ιακώβ θρηνούσε απαρηγόρητος για την απώλεια και τον θάνατο, όπως νόμιζε, του Ιωσήφ. Ο γενναίος όμως Ιωσήφ καθόταν πάνω σε βασιλικό άρμα στην Αίγυπτο και απολάμβανε βασιλικές τιμές. Αυτό συνέβη γιατί δεν θέλησε να υποδουλωθεί στις ηδονές που του πρόσφερε η Αιγυπτία. Ο Θεός όμως, που βλέπει και γνωρίζει καλά τις καρδιές των ανθρώπων τον τίμησε με στεφάνι άφθαρτο.
Ο Οίκος
Επί τώ οδυρμώ νύν προσθήσωμεν οδυρμόν, καί εκχέωμεν δάκρυα, μετά τού Ιακώβ συγκοπτόμενοι, Ιωσήφ τόν αοίδιμον καί σώφρονα, τόν δουλωθέντα μέν τώ σώματι, τήν ψυχήν δέ αδούλωτον συντηρούντα, καί Αιγύπτου παντός κυριεύσαντα. Ο Θεός γάρ παρέχει τοίς δούλοις αυτού, στέφος άφθαρτον.
Απόδοση.
Ας συμπαρασταθούμε στον Ιακώβ προσθέτοντας στον θρήνο του και τον δικό μας θρήνο,χύνοντας και τα δικά μας δάκρια για την απώλεια του πιστού και έντιμου Ιωσήφ. Ο Ιωσήφ υποδουλώθηκε στους Αιγυπτίους αλλά διατήρησετην ψυχή του ελεύθερη και εκυρίευσε όλη την Αίγυπτο. Ετσι αμείβει ο Θεός τους πιστούς δούλους Του και τους χαρίζει άφθαρτο στεφάνι.
Συναξάριον
Τή αγία καί μεγάλη Δευτέρα, μνείαν ποιούμεθα τού μακαρίου Ιωσήφ τού Παγκάλου, καί τής υπό τού Κυρίου καταραθείσης καί ξηρανθείσης Συκής.
Στίχοι εις τόν Πάγκαλον Ιωσήφ
• Σώφρων Ιωσήφ, δίκαιος κράτωρ ώφθη,
• Καί σιτοδότης, ώ καλών θημωνία!
•
Έτεροι, εις τήν ξηρανθείσαν Συκήν
• Τήν Συναγωγήν, συκήν Χριστός, Εβραίων,
• Καρπών άμοιρον πνευματικών εικάζων,
• Αρά ξηραίνει, ής φύγωμεν τό πάθος.
Ταίς τού Παγκάλου Ιωσήφ πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς.
Απόδοση.
Κατά την Μ. Δευτέρα ενθυμο΄΄υμεθα τον Ιωσήφ που με την πίστη του στον Θεο κατάφερε να διατηρήσει όλες τις αρετές. Ακόμη ενθυμούμεθα και την συκιά που καταράσθηκε ο Κύριος και στη συνέχεια ξεράθηκε.
ΣΤΙΧΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ
Ο φρόνιμος Ιωσήφ ΄έγινε δίκαιος διαχειριστής και σιτοδότης. Με αυτό τον τρόπο δημιούργησε μια θημωνιά, ένα μεγάλο βουνό από καλα για τον εαυτό του και για τους άλλους.
ΣΤΙΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΞΗΡΑΝΘΕΙΣΑ ΣΥΚΗ
Ας αποφύγουμε το πάθος της συκιάς, που μοιάζει με την συναγωγή των Εβραίων. Αυτή την είδε ο Χριστός άδεια από καρπούς και την ξήρανε με την κατάρα Του.Γι’ αυτό ας επιδιώξουμε τα καλά έργα που μοιάζουν με τους καρπούς.
Με τις πρεσβείες του παγκάλου Ιωσηφ, Κύριε, ελέησέ μας.
Εξαποστειλάριον Αυτόμελον
Ψαλλόμενον αργώς καί μετά μέλους
Ήχος γ’
Τόν νυμφώνά σου βλέπω, Σωτήρ μου κεκοσμημένον, καί ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ, λάμπρυνόν μου τήν στολήν τής ψυχής, Φωτοδότα, καί σώσόν με. (Εκ γ’).
ΑΠΟΔΟΣΗ
Βλέπω, Σωτήρ μου, το βασιλικό σου ανάκτορο λαμπρό και στολισμένο αλλά δεν έχω, όπως είπες στην παραβολη το κατάλληλο ένφυμα, για να εισέλθω σε αυτό και να λάβω μέρος στις βασιλικές εορτές σου. Γι’ αυτό Σε παρακαλώ να κάνεις λαμπρή τη στολή της ψυχής μου, Εσύ που δίνεις το φως στους ανθρώπους, και να με σώσεις.
Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.
Παράβαλε και:
Τη Αγία και Μεγάλη Δευτέρα – τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της ημέρας.
«Ιδού ο Νυμφίος…» – Ανδρέα Καραντώνη.