24 Ιουνίου, η Γέννησις του τιμίου Προδρόμου: Συναξάριον και Υμνολογική Εκλογή.

   Η Γέννησις του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου
Του Οσίου Πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου.

Τω αυτώ μηνί ΚΔ΄, το Γενέσιον του τιμίου ενδόξου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.

Ζαχαρία χόρευε συν τη συζύγω,
Ου πολλά μεν τίκτοντες, εν δε και μέγα.
Πρόδρομον αμφί τετάρτην εικάδα γείνατο μήτηρ.

Ούτος εμαρτυρήθη υπό του Δεσπότου Χριστού, ότι ανάμεσα εις τους γεννητούς υιούς των γυναικών, αυτός είναι από όλους μεγαλίτερος, και ότι είναι Προφήτου περισσότερος. Ούτος εσκίρτησεν ακόμη από την κοιλίαν της μητρός του, και εκήρυξεν εις όλους τους εν τη γή, την παρουσίαν του Σωτήρος. Ούτος επρόδραμε και επήγεν εις τον Άδην, και εκεί ευηγγέλισε την έλευσιν του Κυρίου. Ούτος εχρημάτισεν υιός Ζαχαρίου του Αρχιερέως, και Ελισάβετ της στείρας, γεννηθείς από θείαν επαγγελίαν και υπόσχεσιν. Αυτός και την σιωπήν του πατρός του Ζαχαρίου έλυσεν όταν εγεννήθη, και όλον τον κόσμον από χαράν εγέμωσε. Διά τούτο και οι Άγγελοι σήμερον με τους ανθρώπους ευφραίνονται, και όλη η κτίσις από χαράν επληρώθη.

Σημείωσαι, ότι η γέννησις του Προδρόμου έγινεν ημέρα Δευτέρα, κατά τον Σεβαστόν Τραπεζούντιον. Εις το Γενέσιον του Προδρόμου λόγους ελληνικούς έχουσι, Σωφρόνιος ο Ιεροσολύμων, ου η αρχή· «Δίδου ημίν ώ φωνή του Λόγου, φωνήν». Αντίπατρος Επίσκοπος Βόστρων των εν τη Αραβία ευρισκομένων, ου η αρχή· «Εν γεννητοίς γυναικών ουδένα Ιωάννου». Αέτιος Πρεσβύτερος Kωνσταντινουπόλεως, ου η αρχή· «Πολλοί μεν ήδη πολλάκις αγαπητοί». Χρύσιππος Πρεσβύτερος και μαθητής του Μεγάλου Ευθυμίου, ου η αρχή· «Ήχος σάλπιγγος, λύρα πνευματική». (Σώζονται εν τη Λαύρα και εν τω Kοινοβίω του Διονυσίου.) Kαι εις λόγος πανηγυρικός διαλαμβάνων περί της συλλήψεως, γεννήσεως, και ανατροφής του Προδρόμου, ου η αρχή· «Ιωάννην το μέγα κλέος της οικουμένης». Εγκώμιον του σοφωτάτου εν Μοναχοίς κυρού Θεοδούλου του μαγίστρου, ου η αρχή· «Αλλ’ εμοί γε τοις σοίς». Εγκώμιον Θεοδώρου του Στουδίτου, ου η αρχή· «Αηδόνι τινι πολυφώνω εύηχα κελαδούντι».

Παράβαλε. . .
Εγκώμιον εις το Γενέσιον του Αγίου ΠΡΟΦΗΤΟΥ Προδρόμου – Οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου.

(Σώζονται ταύτα εν τω τετάρτω Πανηγυρικώ της Ιεράς Μονής του Βατοπαιδίου.) Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ου η αρχή· «Εύκαιρος ημέρα εορτής». Θεόδωρος ο Δαφνοπάτης, ου η αρχή· «Ει μεν ο του Λόγου κήρυξ». Λέων ο Σοφός, ου η αρχή· «Αρχή τω κόσμω χαράς». (Σώζονται εν τη του Παντοκράτορος.)

Τελείται δε η αυτού Σύναξις και εορτή, εις τον αγιώτατον αυτού Ναόν, τον ευρισκόμενον εις τόπον καλούμενον Φορακίου. (Όρα εις τον Θεοτόκην.)

*

* Τη αυτή ημέρα η Σύναξις των Δικαίων Ζαχαρίου, και Ελισάβετ.

* Τεκούσι γεννήτορσι Προδρόμου πάλαι,
Γνωστοί συνευφραίνοντο, νυν δε και κτίσις.

Ότι μεν, οι γονείς του Ιωάννου, εκατοίκουν εις την Ορεινήν της Ιουδαίας, όπου επήγεν η Θεοτόκος από την Nαζαρέτ, και αντάμωσε την Ελισάβετ, μαρτυρεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Εις ποίαν δε πόλιν της Ορεινής εκατοίκουν, τούτο ουκ εδήλωσεν ο Ευαγγελιστής. Διά τούτο, άλλοι μεν είπον, ότι εκατοίκουν εις την Μαχαιρούντα. Άλλοι, εις την Εμμαούς. Άλλοι, ότι εις την Βηθλεέμ, ως ο Kεδρηνός. Οι περισσότεροι δε από τους ύστερον λέγουσιν, ότι εκατοίκουν εις την Χεβρών. (Όρα εις την νεοτύπωτον Εκατονταετηρίδα.)

*

Ο Άγιος Νεομάρτυς Παναγιώτης ο Καισαρεύς, εμαρτύρησεν εν Κωνσταντινουπόλει εν έτει αψξε΄ [1765].

+ Παναγιώτης Καισαρεύς δι’ αγάπην,
Τού Κυρίου τέθνηκεν· ω χρηστού τέλους!

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

(Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου” Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Υμνολογική εκλογή.

ΕΝ ΤΩ ΜΕΓΑΛΩ ΕΣΠΕΡΙΝΩ

Εις το, Κύριε, εκέκραξα, στιχηρόν ιδιόμελον, ήχος Δ. Ιωάννου Μοναχού.

Λύει του Ζαχαρίου την σιωπήν, γεννηθείς ο Ιωάννης” και γαρ ου¬δέ έπρεπε, τον πατέρα σιωπάν, προελθούσης της φωνής’ άλλ’ ώσπερ απιστηθείσα πρώην την γλώτταν έδησεν, ούτω φανερωθείσαν, δούναι τω πατρί την ελευθερίαν’ ω και ευηγγελίσθη, και εγεννήθη φωνή του Λόγου, και φωτός Πρόδρομος, πρεσβεύων υπέρ των ψυχών ημών.

Με την γέννησή του Ιωάννου, λύνεται η σιωπή του Ζαχαρία” καθώς μάλιστα δεν έπρεπε να σιωπά πια ο πατέρας, αφού εμφανίσθηκε ο γιος του, η φωνή (του Λόγου). Έτσι λοιπόν, όπως ακριβώς δέθηκε η γλώσσα του δύσπιστου, έτσι και τώρα που γεννήθηκε το θείο στόμα, έδωσε στον πατέρα του την ελευθερία του λόγου. Σ’ αυτόν λοιπόν (τον Ζαχαρία) ο Ιωάννης μετέφερε το χαρμόσυνο μήνυμα, και έγινε μάλιστα η φωνή του Λόγου Χριστού, ο Πρόδρομος του Φωτός, πρεσβεύοντας για τις ψυχές μας.

Και νυν των Κεκραγαρίων. Ήχος Πλ. Β.

Η Ελισάβετ συνέλαβε τον Πρόδρομον της χάριτος, η δε Παρθένος τον Κύριον της δόξης. Ησπάσαντο αλλήλας αι μητέρες, και το βρέφος εσκίρτησεν’ ένδοθεν γαρ ο δούλος ήνει τον Δεσπότην. θαυμάσασα η μήτηρ του Προδρόμου, ήρξατο βοάν’ Πόθεν μοι τούτο, ίνα η Μήτηρ του Κυρίου μου έλθη προς με? ίνα σώση λαόν απεγνωσμένον. Ο έχων το μέγα έλεος, δόξα σοι.

Η Ελισάβετ συνέλαβε τον Πρόδρομο της ορατής παρουσίας της Θείας Χάριτος, ενώ η Παρθένος αυτόν τον ίδιο τον Κύριο της δόξης Χριστό. Αλληλοασπάσθηκαν οι δύο μητέρες, και το βρέφος της Ελισάβετ σκίρτησε μέσα της, αφού απ’ την κοιλιά της μητέρας του, ο δούλος του Κυρίου, ο Ιωάννης, δόξαζε τον Δεσπότη Χριστό. Θαυμάζοντας λοιπόν για το συμβάν η μητέρα του Προδρόμου, άρχισε να φωνάζει. Πώς μου έγινε αυτή η χάρη, το να με επισκεφθεί δηλαδή η μητέρα του Θεού μου? Μα τούτο έγινε βέβαια, για να σωθεί ο λαός Του, που ήταν σε απόγνωση απ’ την αμαρτία του. Δοξασμένος λοιπόν ας είσαι Κύριε, Συ που έχεις το αμέτρητο έλεος!

Απολυτίκιον. Ήχος δ’.

Προφήτα και Πρόδρομε, της παρουσίας Χριστού, αξίως ευφημήσαί σε ουκ ευπορούμεν ημείς, οι πόθω τιμώντές σε’ στείρωσις γαρ τεκούσης, και πατρός αφωνία, λέλυνται, τη ενδόξω και σεπτή σου γεννήσει, και σάρκωσις Υιού του θεού, κόσμω κηρύττεται.

Προφήτη και Πρόδρομε της παρουσίας του Χριστού, να σε επαινέσουμε επάξια δεν μπορούμε εμείς, που με πόθο σε τιμούμε. Και τούτο διότι, με την ένδοξη και σεπτή γέννησή σου , λύθηκε η στείρωση της μητέρας σου, και η αφωνία του πατέρα σου. Έτσι άρχισε πια να διακηρύσσεται στον κόσμο η σάρκωση του Υιού του Θεού.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Μετά την α’ Στιχολογίαν, Κάθισμα. Ήχος δ. Κατεπλάγη Ιωσήφ.

Νυν εβλάστησεν ημίν, του Ζαχαρίου ο βλαστός, και ευφραίνει νοητώς, τας διανοίας των πιστών, το της ερήμου καλλώπισμα, και Προφητών η κρηπίς’ όθεν του Χριστού, εδείχθη Πρόδρομος, και Μάρτυς αψευδής, της παρουσίας αυτού. Πνευματικοίς ουν άσμασι, συμφώνως, τω Βαπτιστή εκβοήσωμεν’ Προφήτα Κήρυξ, της αληθείας, πρέσβευε του σωθήναι ημάς.

Τώρα «βλάστησε» για μας του Ζαχαρία ο «καρπός», και ευφραίνει νοητά τις διάνοιες των πιστών, το στολίδι της ερήμου και η βάση των προφητών! Και τούτο διότι (το βρέφος αυτό) αναδείχθηκε Πρόδρομος του Χριστού, και αδιάψευστος μάρτυρας της επί γης παρουσίας Του. Από κοινού λοιπόν όλοι ας φωνάξουμε δυνατά στον βαπτιστή με Πνευματικά άσματα” συ ο προφήτης και κήρυκας της Αλήθειας, πρέσβευε για να σωθούμε και εμείς.

Κοντάκιον. Ήχος γ. Η Παρθένος σήμερον.

Η πριν στείρα σήμερον, Χριστού τον Πρόδρομον τίκτει, και αυτός το πλήρωμα, πάσης της προφητείας’ όν περ γαρ, προανεκήρυξαν οι Προφήται, τούτον δη, εν Ιορδάνη χειροθετήσας, ανεδείχθη θεού Λόγου, Προφήτης Κήρυξ ομού και Πρόδρομος.

Σήμερα, η μέχρι τώρα στείρα τίκτει τον Πρόδρομο του Χριστού, και αυτός προετοιμάζει τον κόσμο για την παρουσία της πλήρους Αληθείας . Πράγματι” Αυτόν που κύρηξαν από παλιά οι προφήτες, Αυτόν ακριβώς χειροθετεί στον Ιορδάνη, και έτσι, αναδεικνύεται προφήτης, κύρηκας και πρόδρομος του Θεού Λόγου.

Συναξάριον.

Τη ΚΔ’ του αυτού μηνός (Ιουνίου), το Γενέθλιον εορτάζομεν του τιμίου και ενδόξου Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.

Στίχοι. Ζαχαρία χόρευε συν τη συζύγω,
Ού πολλά μεν τίκτοντες, έν δε και μέγα.
Πρόδρομον αμφί τετάρτην εικάδα γείνατο μήτηρ.

Ζαχαρία χόρευε μαζί με την σύζυγόσου, γιατί δεν γεννήσατε βέβαια πολλά παιδιά, αλλά ένα και μεγάλο.
Η μητέρα του γέννησε τον Πρόδρομο την εικοστή Τετάρτη του μηνός.

Τη αυτή ημέρα η Σύναξις των Δικαίων Ζαχαρίου, και Ελισάβετ.

Στίχοι. Τεκούσι γεννήτορσι Προδρόμου πάλαι,
Γνωστοί συνευφραίνοντο, νυν δε και κτίσις.

Τότε μεν οι γνωστοί ευφραίνονταν με τους γονείς του Προδρόμου για την γέννηση του. Τώρα δε συνευφραίνεται όλη η κτίση!

Ο Άγιος Νεομάρτυς Παναγιώτης ο Καισαρεύς, εμαρτύρησεν εν Κωνσταντινουπόλει εν έτει αψξε΄ [1765].

Στίχοι. Παναγιώτης Καισαρεύς δι’ αγάπην,
Τού Κυρίου τέθνηκεν· ω χρηστού τέλους!

Ο Μάρτυρας Παναγιώτης ο Καισαρεύς «πέθανε» για την αγάπη του Χριστού.
Ω τέλος αντάξιο του Χριστού!

Ταις του Σου Προδρόμου πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός και πάντων Σου των Αγίων, ελέησον ημάς.
Αμήν.

Εξαποστειλάριον. Ήχος Β. Γυναίκες ακουτίσθητε.

Το του Προδρόμου σήμερον, χαροποιόν Γενέθλιον, το σκυθρωπόν διαλύει, της του πατρός αφωνίας, και της τεκούσης στείρωσιν’ μηνύει δε την μέλλουσαν, χαράν και αγαλλίασιν’ διό και πάσα η κτίσις, αυτό φαιδρώς εορτάζει.

Τα χαρωπά γενέθλια του Προδρόμου, σήμερα διαλύουν την σκιθροπότητα της αφωνίας του πατέρα του, και της στηρώτητος της μητέρας του. Αναγγέλλουν δε σε όλους την μελλοντική χαρά και αγαλλίαση. Γι’ αυτό λοιπόν, όλη η κτίση τα γιορτάζει με πλήρη ευχαρίστηση.

Δόξα των αίνων. Ήχος πλ. β’. Ανατολίου.

Αστήρ αστέρων Πρόδρομος, στειρωτικής εκ νηδύος, επί γης τίκτεται σήμερον, Ιωάννης ο θεοπόθητος, και Χριστού επιφαίνει την αυγήν, ανατολήν την εξ ύψους, εις ευθείαν πιστοίς διάβασιν.

Σήμερα, από στείρα μήτρα τίκτεται στη γη το λαμπρότερο από τα αστέρια, ο Θεοπόθητος Ιωάννης ο πρόδρομος, και «δείχνει» το γλυκοχάραμα της αυγής του Χριστού, της ουράνιας Ανατολής, έτσι ώστε οι πιστοί να βαδίζουν κατ’ ευθείαν προς τον ουρανό.

Μεγαλυνάριον. Γερασίμου.

Άνθος το Θεόσδωτον εκφυέν, σήμερον εκ στείρας, ευωδίας αγιασμού, έπλησε τα πάντα, την έρημον τα όρη, των ποταμών τα ρείθρα, Χριστού ο Πρόδρομος.

Σήμερα, καθώς βλάστησε από τη στείρα το Θεόσδοτο άνθος, ο πρόδρομος του Χριστού, πλημήρησε τα πάντα με την ευωδία του Αγιασμού, δηλαδή την έρημο, τα όρη, ακόμη και τα δροσερά νερά των ποταμών!

Απόδοση Ιωάννης Τρίτος.

Δημοσιεύθηκε στην Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.