Στα Εισόδια της Θεοτόκου
«Των αγίων εις άγια
η αγία και άμωμος
εν αγίω Πνεύματι
εισοικίζεται η θεόπαις Μαριάμ
τω όντι υπάρχουσα
αγιώτατος ναός
του αγίου Θεού ημών»
Η θεόπαις Μαριάμ!
Και είναι το πανσέβαστο και παντοπόθητο όνομα της Μαρίας συμβολικό του Μυστηρίου της Ένσαρκης Οικονομίας – το οποίο υπηρέτησε η Παναγία – και περιεκτικό της δύναμης, της σοφίας και της αγαθότητος, κατά τον άγιο Ιερώνυμο. Της δυνάμεως, γιατί το όνομα Μαρία παράγεται από το εβραϊκό Αϊά που σημαίνει Κύριος και επομένως το Μαρία ερμηνεύεται από τους Πατέρες Κυρία, η Οποία ως Θεοτόκος είχε τη συνδρομή της παντοδυναμίας του Θεού «ήτις ήνωσε τα δύο άκρα αντικείμενα, Θεόν και άνθρωπον»*.
Επιπλέον, ο άγιος Γρηγόριος Νεοκαισαρείας γράφει ότι το όνομα Μαρία «φωτισμός ερμηνεύεται». Και επειδή κατά τον σοφό Σολομώντα η όντως σοφία είναι «απαύγασμα φωτός αϊδίου», γι’ αυτό και το όνομα Μαρία περιέχει την άνωθεν Σοφία «ήτις εύρε τρόπον δια να ενώση δύο φύσεις εις μίαν υπόστασιν, χωρίς να συγχύση τα ιδιώματα των φύσεων»*.
Και ο θείος Αμβρόσιος προσθέτει ότι «πέλαγος εβραϊστί Μαριάμ ερμηνεύεται». Αλλά το πέλαγος και η θάλασσα είναι σύμβολα της αγαθότητος και της Χάριτος του Θεού, την οποία είχε η Θεοτόκος, συμπληρώνει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Και συνεχίζει ο Άγιος, ο οποίος πολύ ευλαβείτο την Κυρία των Αγγέλων: «καθώς γαρ η θάλασσα και το πέλαγος περιέχει εν εαυτώ πλήθος υδάτων και δέχεται όλους τους ποταμούς, κατά παρόμοιο τρόπο και η Θεοτόκος περιέχει εν Εαυτή πλήθος χαρίτων και εδέχθη όλους τους ποταμούς των δωρεών»*.
Έτσι στο πρόσωπο της Παναγίας – της τιμιωτέρας των Χερουβίμ και ενδοξοτέρας ασυγκρίτως των Σεραφίμ – η ανθρώπινη φύση υπερέβη τις ουράνιες Δυνάμεις.
Όμως, στο όνομα της Μαρίας οι Πατέρες διακρίνουν και άλλους συμβολισμούς που αφορούν στα φυσικά χαρίσματα, τις ψυχικές αρετές και το ρόλο που διαδραμάτισε η Παναγία μας, ώστε να γίνει Αυτή «το Προοίμιον της σωτηρίας μας». Σχετικά με τα 5 γράμματα του ονόματος Μαρία σημειώνει ο άγιος Νικόδημος, καθώς ανθολογεί τις πατερικές ερμηνείες:
«Τα πέντε στοιχεία του ονόματος Μαρία σημαίνουσι κατ’ άλλους μεν, ταύτα• το μ Μέλισσα• το α Αυγήν• το ρ Ράβδον• το ι Ίριν**• και το α Άμπελον. Κατ’ άλλους δε, δηλούσι ταύτα• το μ την Μαριάμ την αδελφήν Μωϋσέως, ήτις ήτον ένας τύπος της Θεοτόκου κατά την παρθενίαν, ως λέγει ο Νύσσης Γρηγόριος, και δια τούτο έλαβε προφητικώς και το όνομά Της• το α σημαίνει την Προφήτιδα Άνναν την Μητέρα του Σαμουήλ• το ρ την ωραιοτάτην Ραχήλ• το ι την ανδρειοτάτην Ιουδήθ• και το α την φρονιμωτάτην Αβιγαίαν. Ή κατ’ άλλους, τα στοιχεία του ονόματος Μαριάμ δηλούσι ταύτα• το μ μόνη• το α Αύτη• το ρ ρύσεται• το ι ιού• το μ μισοκάλου. Μόνη γαρ η Θεοτόκος ερρύσατο άπαντας από το φαρμάκι του διαβόλου»*.
21η Νοεμβρίου.
Και εν ευφροσύνη η μικρή Μαριάμ
εν κροσσωτοίς χρυσοίς περιβεβλημένη,
πεποικιλμένη έσωθεν,
σήμερον εισάγεται
εν τω οίκω Κυρίου.
Αυτή και ημείς
μεγαλοφώνως βοήσωμεν•
Κεχαριτωμένη Μαρία,
σώζε την νεολαίαν Σου.
Κ. Μ.
_____________
* Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Κήπος Χαρίτων, ερμηνεία εις την ενάτην ωδήν.
** Αγγελιαφόρος των Αρχαίων.
Από το Περιοδικό: «Η Δράσις μας», τεύχος Νοεμβρίου 2009.
Παράβαλε και:
21 Νοεμβρίου, τα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου – λόγος Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Υμνολογική εκλογή.
21 Νοεμβρίου, τα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου – τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της εορτής.