11 Ιουλίου, Μνήμη της αγίας Μεγαλομάρτυρος και πανευφήμου Ευφημίας: Συναξάριον, Υμνολογική εκλογή.

Βίος και πολιτεία της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ευφημίας
Η Αγία Ευφημία έζησε κατά τούς χρόνους του Διοκλητιανού, καί ήθλησε τό έτος 303. Κατήγετο από την Χαλκηδόνα. Ήτο θυγάτηρ του περιφανούς και πλουσίου Συγκλητικού Φιλόφρονος, και της ευσεβούς και φιλοπτώχου Θεοδοσιανής. Η Αγία επαιδαγωγήθη «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου»’ διό ηγάπησε τόν Χριστό , την παρθενίαν και την μετά ζήλου ομολο¬γίαν του Χριστού.

Ο ανθύπατος της Ανατολής Πρίσκος εχων συγ¬κάθεδρον τον φιλόσοφον και ιερέα του Άρεως Απελ¬ιανόν, εκήρυξε, κατά την απόφασιν και εντολήν του Διοκλητιανού, διωγμόν κατά των Χριστιανών εις την Ανατολήν. Κατά την εορτήν του ψευδωνύμου Θεού Άρεως, εζήτησε άπαντες οι κάτοικοι να προσέλθουν εις την εορτήν. Όσοι δεν θα προσήρχοντο, θα ετιμωρούντο με φοβερά κολαστήρια. Οι χριστιανοί καθ’ ομά¬δας εκρύπτοντο άλλοι εις οικίας και άλλοι εις ερημι¬κάς περιοχάς. Η Αγία Ευφημία ηγείτο μιας τοιαύτης ομάδος, στηρίζουσα τούς πιστούς διά του φλογερού λόγου της.

Συνελήφθη λοιπόν η Αγία μετά των τεσσαράκοντα εννέα μελών της ομάδος της. Εις την πρόσκλησιν του Πρί¬σκου νά θυσιάσουν εις τό είδωλον του Άρεως, η Αγία και η ομάδα της ηρνήθησαν με τόλμην και παρρη¬σίαν, οπότε και από την απάντησίν των εθυμώθη ο Πρίσκος, και έδωκεν εντολήν να δέρουν επί είκοσι ημέρας τους Αγίους, και να τους φυλακίσουν. Μετά τας είκοσι ημέρας εδοκίμασε και πάλιν να πείσει τούς μάρτυρας να θυσιάσουν. Μετά την αρνησίν των, τους έδειραν τόσον, ώστε κατεπονήθησαν οι δέροντες στρατιώται. Τότε τούς λοιπούς μάρτυρας ο Πρίσκος έκλεισεν εις την φυλακήν, την δε Αγίαν προσεπάθησε να την πεί¬σει να θυσιάσει.

Μετά την άρνησίν της και την ομολο¬γίαν της πίστεώς της εις τον Χριστόν, την έβαλον εις τον τροχόν, και έτσι κατεκόπτετο όλον το σώμα της Αγίας. Κατά το μαρτύριόν της η Αγία προσηύχετο διαρκώς. Μετά το πέρας της προσευχής της, θαυμα¬τουργικώς ελύθη από τον τροχόν και αποκατεστάθη τέλειον και υγιές το σώμα της. Εν συνεχεία ερρίφθη η Αγία εις πυρακτωμένην κάμινον. Οι προεστώτες των υπηρετών Σωσθένης και Βίκτωρ ηρνήθησαν να ρίψουν την Αγίαν εις την κάμινον, διότι έβλεπον να ίστανται παρά το πλευρόν της Αγίας δύο φοβεροί άν¬δρες, οι οποίοι απειλούσαν ότι θα διασκορπίσουν το πυρ. Ο Σωσθένης και ο Βίκτωρ ομολόγησαν τον Χρι¬στον, και εμαρτύρησαν. Προσευχηθείσα η Αγία ερρί¬φθη εις την κάμινον. Η φλόξ δεν ήγγισε την Αγίαν, αλλά διεσκορπίσθη έξω της καμίνου και έκαυσε πολλούς.

Ο Πρίσκος υπέβαλε την Αγίαν εις νέον μαρτύ¬ριον. Εκτύπων την Μάρτυρα με οξείς λίθους και σίδηρα αιχμηρά, και έτσι κατεκόπη και κατεξεσχίσθη το σώμα της. Και πάλιv θαυματουργικώς αποκατεστά¬θη υγιής. Ακολούθως ερρίφθη η Αγία εις μεγάλην δε¬ξαμενήν, όπου υπήρχον σαρκοβόρα θηρία της θαλάσ¬σης. Τα θηρία όχι μόνον δεν έβλαψαν την Αγίαν, αλ¬λά και την εβάσταζον επάνω των. Έπειτα έβαλον την Μάρτυρα εις λάκκον με σουβλιά. Και εκείθεν εξήλ¬θεν αβλαβής. Επεχείρησεν ο Πρίσκος να πριονίσει και να καύσει την Αγίαν. Οι οδόντες εστράβωσαν, το πυρ εσβέσθη, και ουδέν αύτη έπαθεν. Τέλος ερρί¬φθη η Μάρτυς εις θηρία, τα οποία ήλθον πλησίον της προσκυνούντα αυτήν. Επειδή η Αγία προ του μαρτυ¬ρίου αυτού ικέτευσε τον Χριστόν να την αναπαύση πλησίον Του, μία άρκτος την εδάγκωσε, και ούτω πα¬ρέδωκε την αγίαν της ψυχήν εις χείρας του Νυμφίου της.

Χαίροντες οι γονείς της, έθαψαν μετά πάσης τιμής το πάνσεπτόν της λείψανον εις την Χαλκηδόνα, και εδόξαζαν τον Κύριον, διότι ηξιώθησαν της τιμής να έχουν την θυγατέρα των Μεγαλομάρτυρα της Εκκλησίας, και πρέσβειράν των πλησίον Του.
Ο Κύριος ετίμησε την καλλίνικον παρθένον και μάρτυρα Ευφημίαν με την δωρεάν της αφθαρσίας του πολυάθλου και παρθενικού της σώματος.

Εις την Χαλκηδόνα συνήλθαν οι 630 θεοφόροι Πατέρες το έ¬τος 451, συγκροτήσαντες την Αγίαν Τετάρτην Οικου¬μενικήν Σύνοδον, επί των ευσεβεστάτων Βασιλέων Μαρκιανού και Πουλχερίας. Η Σύνοδος αυτή κατεδί¬κασε τον αιρετικόν Ευτυχή, όστις εκήρυττε την πλά¬νην, ότι ο Χριστός έχει μόνον μίαν φύσιν και μίαν ενέργειαν, αυτήν της Θεότητος. Οι Άγιοι Πατέρες εδογμάτισαν την πίστιν της Εκκλησίας, ότι ο Χριστός έχει δύο τελείας φύσεις, θελήσεις και ενεργείας, την θείαν και την ανθρωπίνην, εις μίαν Yπόστασιν. Είναι δε ηνωμέναι αι δύο φύσεις ατρέπτως, ασυγχύτως, αναλλοιώτως και αδιαιρέτως. Κατά την ανωτέρω Σύνοδον, οι Ορθόδοξοι Πατέρες συνέταξαν Τόμον, ο ο¬ποίος περιείχε την πίστιν την αληθή, την οποίαν πά¬ντοτε επίστευε και εκήρυττεν η Εκκλησία του Χριστού. Επίσης οι αιρετικοί Μονοφυσίται συνέταξαν ίδιον τόμον, που περιείχε τας πλάνας των. Τότε ομο¬φώνως ορθόδοξοι και αιρετικοί, απεφάσισαν να τε¬θούν και τα δύο κείμενα επί του στήθους της Αγίας Ευφημίας, οπότε, ανοίξαντες την λειψανοθήκην έπραξαν ούτως, και εσφράγισαν πάλιν ταύτην. Ότε δε ήνοιξαν την θήκην, εύρον τον Τόμον των Ορθοδόξων εις τας χείρας αυτής, και των αιρετικών Μονοφυσιτών το κεί¬μενον εις τους πόδας αυτής. Έτσι η Μεγαλομάρτυς Ευφημία, με το εξαίσιον αυτό θαύμα, επεκύρωσε και υπέγραψε τον ορθόδοξον Τόμον, και διεσάλπισε το Χριστολογικόν δόγμα περί των δύο φύσεων του Χρι¬στού μας εις τα πέρατα της οικουμένης, και απέδειξε την διδασκαλίαν του Ευτυχούς και των οπαδών του Μονοφυσιτών ως σατανικήν πλάνην.

Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη θεσσαλονίκη
Αρχιμ. Νικοδήμου Γ.Αεράκη, Ιεροκήρυκος

Υμνολογική εκλογή.

Απολυτίκιον. Ήχος γ’. θείας πίστεως.
Λίαν εΰφρανας τους ορθοδόξους, και κατήσχυνας τους κακοδό-ξους, Ευφημία Χριστού καλλιπάρθενε’ της γαρ τετάρτης Συνόδου έκύρωσας, ά οι Πατέρες καλώς έδογμάτισαν. Μάρτυς ένδοξε, Χρι¬στόν τον θεον ικέτευε, δωρήσασθαι ήμϊν το μέγα έλεος.

Απόδοση.

Εδωσες μεγάλη χαρά και ευφροσύνη στους ορθοδόξους, και μεγάλη αισχύνη στους αιρετικούς, Ευφημία καλή παρθένε του Χριστού. Διατί επεκύρωσες με θαυματουργικό τρόπο τα δόγματα της τετάρτης οικουμενικής Συνόδου, που οι ορθόδοξοι πατέρες σωστά και σύμφωνα με το θέλημα του Θεού εδογμάτισαν. Μάρτυς του Χριστού ένδοξε, ικέτευσε τον Χριστό να μας δωρίσει το μέγα Του έλεος.

Κοντάκιον. “Ήχος β’.

Αγώνας εν άθλήσει, αγώνας εν τη πίστει, κατεβάλλου θερμώς, υπέρ Χριστού του νυμφίου σου’ άλλα και νυν, ως τάς αιρέσεις, και των εχθρών το φρύαγμα, εν τοί ποσί των βασιλέων ημών ύποταγή-ναι πρέσβευε, δια της Θεοτόκου, ή υπό εξακοσίων τριάκοντα θεο-φόρων Πατέρων, “Ορον λαβούσα, και φυλάττουσα πανεύφημε.

Απόδοση.

Για τον Χριστό και Νυμφίο σου κατέβαλες μεγάλους αγώνες με θερμότητα, και για την πίστη και στο μαρτύριο έφθασες. Αλλά και τώρα όπως τις αιρέσεις, έτσι και τη λύσσα των εχθρών πρέσβευε με τη βοήθεια της Θεοτόκου να υποταγεί στα πόδια των βασιλέων μας, εσύ που παρέλαβες από τους εξακοσίους τριάντα πατέρες και φύλαξες τον Ορο της τετάρτης οικουμενικής συνόδου, εσύ που πάντα θα είσαι στη μνήμη των πιστών.

Ο Οίκος.

Τί των σων αθλημάτων, ή τί των σων κατορθωμάτων, ή τί της παρ¬θενίας, ή του βίου του άμέμπτου σου θαυμάσειέ τις πρότερον; Συ γαρ εύφρανας τον Πατέρα, ως τω Υίώ νυμφευθείσα, τω Πνεύματι τω Άγίω, σαυτήν κατακοσμήσασα. Τίς ικανοί προς ταύτα; τίς λέγειν νυν ίσχύσειεν, όσαι σε περιλάμπουσιν άρεταί, μη ύποδύουσαι; ως εξ
ανατολής γαρ εκ τάφου ανατέλλουσα, παντί φαίνεις, και ακτινοβολείς εν γη και θαλάσση, και επί πάσαν ήπειρον, αγιάζεις και μυρί¬ζεις τα πέρατα” διό Τόμον πεπίστευσαι, υπό εξακοσίων τριάκοντα θεοφόρων Πατέρων, Όρον λαβοϋσα, και φυλάττουσα πανεύφημε.

Απόδοση.

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς σε εσένα Αγία, τα βραβεία σου στο μαρτύριο ή τα κατορθώματά σου ή την παρθενία σου ή τον άμεμππτο και καθαρό σου βίο? Γιατί εσύ έδωκες μεγάλη ευφροσύνη στον Θεό Πατέρα, αφού με την παρθενία σου έγινες νύμφη του Υιού Του, και στολίσθηκες με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Ποιος είναι ικανός να σε υμνήσει για αυτά, ποιος μπορεί να μιλήσει τώρα για όσες αρετές σε στολίζουν με λάμψη χωρίς να δύουν? Γιατί ανέτειλες από τον τάφο, όπως ο ήλιος από την αν΄νατολή, και φαίνεσαι παντού και σε όλους, και ακτινοβολείς και στη γη και στη θάλασσα και σε κάθε ήπειρο, αγιάζεις και σκορπάς ευωδία μύρων και αρωμάτων. Γι’ αυτό και σου εμπιστεύθηκαν οι εξακόσιοι τριάντα πατέρες της τετάρτης οικουμενικής συνόδου τον τόμο της, και φύλαξες τον όρο της συνόδου εσύ που όλοι σε δοξάζουν.

Συναξάριον.

Τη ΙΑ’ – 11η του αυτού μηνός, μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος και πανευφήμου Ευφημίας.

Στίχοι.

Δίκαζε Μάρτυς τοις όροις, και κειμένη,
Κυρουσα πίστιν, ης ένήθλησας ποθώ.
θέσκελον ενδέκατη Όρον έμπεδοΐ Εύφημίη.

Δίκαζε, μάρτυς Ευφημία, τους όρους των ορθοδόξων και των αιρετικών, ας είσαι και ξαπλωμένη και έχεις φύγει από τη ζωή, και επικύρωσε την πίστη για την οποία αγωνίσθηκες με πόθο. Κατά την ενδεκάτη ημέρα η Ευφημία έρριξε στα πόδια της τον τόμο των αιρετικών.

Τη αύτη ήμερα, μνήμη του Άγιου Μάρτυρος Κινδέου του Πρε¬σβυτέρου.
Στίχ. Ουκ άξιον τι καύσεως όλως έχων, Σωθείς πυρός τέθνηκας ούτω, Κινδέε.

Ο Όσιος Λέων, ο εν τη Μάνδρα, εν ειρήνη τελειούται.
Στίχ. Εκ γης άπελθών εντρυφά τερπνοίς Λέων, Ων ειχεν εν γη τάς απόρροιας πάλαι.

Οι “Άγιοι Μάρτυρες Μαρκιανός καί Μαρτυροκλής, ό μεν μα¬χαίρα, ό δε τοξευθείς, τελειούνται.
Στίχ. Υπήρξε θήκη, Μαρκιανέ, σος φάρυγξ Χωρούσα την μάχαιραν, ή κατεκρίθης.
Ο Μαρτυροκλής Μαρτύρων εύρε κλέος, Μάρτυς φανείς άριστος εκ τοξευμάτων.

Ο Όσιος Νικόδημος, ό εν τοις όρίοις της του Βατοπεδίου ιε¬ράς Μονής άσκήσας καί διδάσκαλος του θείου Γρηγορίου του Πα¬λαμά χρηματίσας, δια της κατά Χριστόν φιλοσοφίας, εν ειρήνη τελειούται.
Στίχ. Πώς άγέραστον καταλίπω τοις λόγοις Τον Νικόδημον, ω γέρας νή•ψις νόου;

Ο “Άγιος Νέος Όσιομάρτυς Νικόδημος, ο εν Έλβασανίω της Αλβανίας μαρτυρήσας εν έτει ,αψκβ’ (1722), ξίφει τελειουται.
Στίχ. Ό Νικόδημος ράβδον εν χερσί φέρων, Πλάνην πατάσσει Άγαρηνών ανόμων.

Ο Άγιος Νέος Όσιομάρτυς νεκτάριοσς, Ο μαρτυρήσας εν έτει ,αωκ’ (1820), ξίφει τελειουται.
Στίχ. Τον Σταυρόν αϊρων Νεκτάριος Κυρίου, Πλάνην πατάσσει των απίστων γενναίως.

Μνήμη και της Αγίας ίσαποστόλου και βασιλίσσης των Ρώσων Όλγας.
Στίχ. “Ανθραξ νοητός ή “Ολγα εν Ρωσία “Ωφθη, της ύστερον φλογός ζωηφόρου.

Ταίς αυτών πρεσβείαις, ό θεός, έλέησον ημάς. Αμήν.

Εξαποστειλάριον. Έπεσκέψατο ημάς.

Και θανούσα ζωηρόν, αιμάτων μύρον έβλυσας, ως εν θεώ ζώντι ζώσα, και των δογμάτων του Χριστού, τάς πλάκας ταίς άγκάλαις σου, Ευφημία κατέχεις” διό εύφημούμέν σε.

Απόδοση.

Και ενώ είχες πεθάνει, ανέβλυσες γεμάτο ζωή το μύρο των αιμάτων σου, σαν ζωντανή κοντά στο ζωντανό Θεό σου, και κρατάς τις πλάκες των δογμάτων του Χριστού στα χέρια σου, Ευφημία, γι’ αυτό και σε δοξάζουμε με λόγια και με ύμνους.

Δόξα. Ήχος πλ. δ’.

Πάσα γλώσσα κινείσθω προς εύφημίαν, της πανευφήμου Ευφη¬μίας” άπαν γένος και ηλικία πάσα, νεανίσκοι και παρθένοι, την Χρι¬στού παρθενομάρτυρα, έγκωμίοις καταστέψωμεν’ νομίμως γαρ άνδρισαμένη, και το χαϋνον του θήλεος άπορρίψασα, δι’ αθλητικών πόνων, τον τύραννον έχθρον καταβέβληκεν’ ούρανίψ δε και θείω στέφει κοσμηθεισα, αιτείται τω νυμφίω και θεώ, δωρηθήναι ήμϊν το μέγα έλεος.

Απόδοση.

Κάθε γλώσσα ας κινηθεί προς τον έπαινο της πανένδοξης Ευφημίας, κάθε γένος ανθρώπων και κάθε ηλικία, νέοι και παρθένοι, ας καταστεφανώσουμε με εγκώμια την παρθενομάρτυρα του Χριστού, γιατί αφού σύμφωνα με τους νόμους αναδείχθηκε ανδρεία, και απομάκρυνε από πάνω της τη χαλαρότητα της γυναικείας φύσεως, με κόπους αθλητικούς ενίκησε τον τύρανο εχθρό. Τώρα στολισμένη με ουράνιο και θείο στεφάνι παρακαλεί τον Κύριο να δωρίσει σε όλους μας το μέγα έλεος.

Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.

Δημοσιεύθηκε στην Αγιολογικά - Πατερικά, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια, Λογοτεχνικά. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.